Rechtbank beslist over zaak 'spookverdachte' in jihadproces
Morgen beslist de rechter of de zaak tegen een van de verdachten in het grote jihadproces wordt voortgezet. Het gaat om Soufiane Z., die naar alle waarschijnlijkheid in januari is omgekomen in Syrië. Zijn advocaat noemt het luguber om een man die hoogstwaarschijnlijk dood is, te berechten. Hij waarschuwt voor een spookproces. De rechter gaf al eerder aan weinig te voelen voor zo'n berechting.
Er wordt regelmatig geschoven met de agenda tijdens het jihadproces in De Bunker, de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp. Maar gisteren kon dat niet. De Syriëgangers Hatim R. en de broers Anis en Soufiane Z. waren op deze dag gedagvaard en dus was verplaatsing niet mogelijk. Mogelijk zouden ze zich toch melden.
Dat gebeurde natuurlijk niet, want de mannen zitten in Syrië. Ook zouden zij deel uitmaken van een terroristische organisatie, aldus het Openbaar Ministerie. Het OM wil aantonen dat de Nederlandse hoofdverdachten meer hebben gedaan dan zwaaien met islamitische vlaggen en het verspreiden van hun gedachtegoed via internet. Ze steunden de strijd in Syrië niet alleen met woorden, maar onderhielden ook contacten. Ook droegen ze ertoe bij dat mensen vertrokken, aldus het OM.
Op vakantie
De link tussen de Haagse jongens en de Syriëgangers is Soufiane Z. Hij speelde een belangrijke rol in de vriendenclub. Bij hem werd ook concreet bewijsmateriaal aangetroffen dat zou kunnen duiden op het bestaan van een organisatie. Hij was bevriend met hoofdverdachte Azzedine C. Samen reisden ze naar Griekenland, waar ze werden aangehouden met een grote hoeveelheid communicatiemiddelen en geld op zak. "We waren op vakantie", verklaarde Azzedine C. Meer wilde hij er niet over zeggen. Volgens het OM waren ze op weg naar Syrië.
Het lukte Soufiane om Syrië te bereiken. Ook hielp hij andere Hagenaars naar het land af te reizen. Na een tijd als 'freelance jihadi' te hebben gevochten, sloot Soufiane zich aan bij Islamitische Staat. Hij trad enkele keren op de in de media en maakte de film Oh Oh Aleppo, over de activiteiten van de Nederlanders in Syrië. In januari meldde hij dat hij hersteld was van een blessure en zou vertrekken naar Kobani. Volgens diverse bronnen is hij daar op 21 januari bij een Amerikaans bombardement omgekomen.
In scène?
Ondanks die berichten voelt het OM er niets voor om de zaak tegen Z. te laten vallen. "Er zijn meer strijders die hun eigen dood in scène hebben gezet. Het gebeurt wel vaker dat mensen na lange tijd weer opduiken", zegt het OM. De aanklager verwijst daarbij naar een krantenbericht over een 'vermoorde' vrouw, die na 31 jaar weer opdook.
De advocaat van Soufiane Z., Bart Nooitgedagt, is ervan overtuigd dat zijn cliënt niet meer in leven is. Sinds de berichten over zijn dood hebben noch familieleden, noch overheidsdiensten iets van hem vernomen. Enkele dagen voor de mediaberichten over het overlijden van Z. heeft hij voor het laatst van hem gehoord, daarna nooit meer. Hij noemt het luguber de 'dode man' te vervolgen en voelt niets voor een spookproces. Mocht het proces toch doorgaan, dan wil hij toestemming om zijn cliënt toch te verdedigen.
Broodje gezond
Als de rechter de zaak niet ontvankelijk verklaart en afziet van vervolging van Z., is dat een nieuwe klap voor het OM. De aanklagers moesten al toezien hoe het voorarrest van twee hoofdverdachten in de zaak, Rudolph H. en Oussama C., werd opgeheven. De twee mogen hun vonnis in vrijheid afwachten.
Op de eerste zittingsdag van het proces op 22 september liet verdachte Hatim R. vanuit Syrië van zich horen. Hij twitterde "Volg #jihadzaak met zak chips en ice tea. Wat een poppenkast!" Gisteren klonk er ook weer culinair commentaar op Twitter: "Ff me broodje gezond opeten #jihadzaak." Op een oude groepsfoto zijn Soufiane Z, Anis Z. en Hatim R. samen te zien. 'Band of brothers', staat erbij geschreven en 'kogel vangen voor je mattie omdat je zelf martelaar wilt worden'.
