Nog lange weg voor handelsverdrag Stille-Oceaanlanden
Volgens president Obama staat het nieuwe handelsverdrag van de landen rond de Stille Oceaan garant voor veel extra banen en een sterkere positie ten opzichte van China. Maar na het vandaag bereikte akkoord onder de naam 'Trans-Pacific Partnership' (TPP) is het nog onzeker of de handelsafspraken echt ingevoerd gaan worden. De weerzin in de VS is groot en komt van verschillende kanten.
De beloften van het TPP na acht jaar moeizaam onderhandelen zijn niet gering. Lagere importtarieven voor duizenden producten. Gestandaardiseerde normen waar producten aan moeten voldoen. De onderlinge handel wordt aangejaagd. Dat levert in onder meer de VS, Japan, Canada en Australië voor miljarden aan extra banen op. Per saldo zullen alle twaalf deelnemende landen rond de Stille Oceaan profiteren.
Farmaceutische industrie
Maar in de Verenigde Staten, veruit de grootste partner in het TPP-pact, hebben de tegenstanders de messen geslepen. In het Congres, dat het akkoord moet goed- of afkeuren (aanpassingen zijn niet mogelijk), zijn veel Republikeinen tegen. Ze steunen de farmaceutische industrie in de VS, die met het handelsverdrag een flinke nederlaag incasseerde.
Bij sommige medicijnen mogen farmaceuten nu nog twaalf jaar lang de samenstelling van het geneesmiddel geheim houden. Het lukte de VS-onderhandelaars niet dat voorrecht vast te houden. De termijn wordt in het TPP flink verkort. De machtige lobby van de farmaceutische industrie is dan ook negatief over het verdrag.
Ook bij Democraten is de steun voor TPP ongewis. Veel van Obama's partijgenoten vrezen het verlies van duizenden banen, onder meer in de auto-industrie. Ze zijn gevoelig voor de weerstand bij veel vakbonden, die zich al vroeg tegen TPP keerden.
Ook Democratisch presidentskandidaat Hillary Clinton kan niet om de vakbonden heen. Ze voerde intensief campagne bij de bonden voor haar nominatie: ze wilde zich verzekeren van de steun van 'Joe Sixpack', de gewone Amerikaan. Als minister van buitenlandse zaken was Clinton een uitgesproken voorstander van TPP, maar nu is haar steun dus onzeker.
"Bad deal"
Tegenstander van Clinton in de strijd om de Democratische nominatie, de als links bekendstaande Bernie Sanders, doet TPP eenvoudig af als een overwinning van Wall Street en Corporate America; de financiële industrie en de multinationals die met hun kongsi de middenklasse steeds meer vertrappen ten gunste van de superrijken. Aan het andere uiterste van het politieke spectrum is Republikeins presidentskandidaat Donald Trump nog simpeler in zijn afwijzing van TPP: "bad deal".
Obama zal dus alles uit de kast moeten halen om van TPP een economische werkelijkheid te maken langs de lijnen van het verdrag. Het lonkende perspectief dat hij schetst is extra groei door het wegnemen van handelsbarrières en een nieuw economisch blok dat in Azië en de Pacific serieus tegenstand kan bieden aan het bijna almachtige China.
Als het lukt, wordt TPP een hele grote, zo niet de grootste prestatie van Obama in zijn ambtstermijn als 44ste president van de Verenigde Staten. Met terugwerkende kracht; veel nieuwe handelsafspraken worden verspreid over jaren ingevoerd.
