Nieuwe zonnekijker voor Oude Sterrewacht

Hoewel de zon vanochtend vroeg nog achter de wolken schuil ging, heeft de Oude Sterrewacht van de Universiteit Leiden toch zijn nieuwe, met crowdfunding betaalde zonnekijker in gebruik genomen. Met de telescoop kan het publiek van de sterrenwacht de zon binnenkort in detail bekijken.

Nog voor de officiële onthulling trokken de wolken weg, tot opluchting van Ivo Labbé van de Universiteit Leiden. "De mensen zien nu nog eventjes niets, maar ik zie het al opklaren."

Twaalf meter de kelder in

Als de zon zich laat zien, levert dat een indrukwekkend beeld op in de kelder van het Leidse observatorium. Daar wordt het beeld van de zon met de zonnetelescoop op een wand geprojecteerd.

Projecteren moet wel, want rechtstreeks in de zon kijken is gevaarlijk, zeker door een telescoop. "Dat is de laatste keer dat je je ogen zult gebruiken", zegt Labbé. Hij verzekert dat de geprojecteerde zon veilig is.

Om het licht van de zon in de kelder van het historische gebouw te krijgen, moest een ingewikkelde, voor Nederland unieke constructie worden gebouwd.

Op het dak staat een gemotoriseerd mechaniek dat de zon met spiegels volgt. De spiegels sturen het licht via een buis twaalf meter naar beneden. Daar, in de kelder, staat de zonnetelescoop van 2,5 meter. Die vergroot het beeld van de zon een paar honderd keer en projecteert het op de keldermuur.

Pracht en praal

Het was een kostbaar project. Voor de nieuwe telescoop was 20.000 euro nodig. Geld dat de Oude Sterrewacht zelf niet had.

"De zonnekijker is bedoeld voor het publiek, dus we bedachten hoe mooi het zou zijn als het publiek daar zelf aan zou willen bijdragen. Dus zijn we een crowdfunding-actie gestart, en dat werd een ongelooflijk succes. Oud-studenten, astronomie-liefhebbers en ook mensen uit Leiden hebben bijgedragen. Binnen een paar weken hadden we het geld bij elkaar."

Het geprojecteerde beeld van de zon is een meter in doorsnee. Groot genoeg om de ster in "al zijn pracht en praal" te zien, zegt Labbé. "Je ziet allerlei details. Zonnevlekken, uitbarstingen. Het is heel spectaculair."

Hoewel de kijker nu al goed werkt, kunnen bezoekers de de projectie nog even niet zien. Er moeten volgens Labbé nog een paar kinderziektes verholpen worden. Vanaf 18 oktober, het begin van de herfstvakantie, is de zonnetelescoop klaar voor het publiek.