Het koopkrachtplaatje van tweeverdiener Willem-Alexander

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

Dit jaar en volgend jaar bij elkaar geteld gaan de koning en de koningin er samen 60.000 euro op vooruit. Dat is ongeveer anderhalf modaal inkomen. Van geen Nederlander wordt er een duidelijker koopkrachtplaatje publiek gemaakt dan van de koning.

Van de op Prinsjesdag verschenen Rijksbegroting 2016 maakt ‘Hoofdstuk I De Koning’ duidelijk dat Willem-Alexander en Máxima mee profiteren van de koopkrachtverbetering in ons land. De koninklijke tweeverdieners, of voordeurdelers, krijgen in 2016 samen ruim 1,2 miljoen aan persoonlijk inkomen uit de schatkist. Voor de koning alléén gaat het om 866.000 euro. Dat is meer dan twintig keer modaal en bijna vijf keer de Balkenendenorm.

Netto

Naast dit ‘inkomensbestanddeel’ kunnen koning en koningin volgend jaar ook nog rekenen op ruim 5,1 miljoen euro (een halve ton meer dan vorig jaar) aan vergoeding voor personeel dat rechtstreeks voor hen werkt. Bij elkaar levert dat Willem-Alexander en Máxima om en nabij 6,3 miljoen euro aan rijksuitkeringen op. Allemaal netto. Ze hoeven er geen belasting over te betalen.

Pogingen om die, ook bij fiscalisten, omstreden belastingvrijdom (deels) ongedaan te maken, liepen afgelopen zomer spaak. Oppositionele politici kregen van premier Mark Rutte te horen dat zo’n belastingheffing alleen maar zou leiden tot nog hogere uitkeringen, want met minder geld zouden de Oranjes hun taken niet goed kunnen vervullen. Bovendien zou een ruime beloning de onafhankelijkheid van de koning garanderen. Daarop verstomde de Haagse kritiek.

Koppeling

De stijging van de koninklijke uitkeringen – in procenten bescheiden, maar in nominale bedragen fors - is in lijn met de gestegen inflatie en de gemiddelde contractloonstijging. Deze indexkoppeling is in de wet vastgelegd. Zo wil men voorkomen dat er elk begrotingsjaar politieke strijd ontstaat over het de koning toe te kennen salaris. Dat zou de samenbindende rol van het onpartijdige staatshoofd schade berokkenen.

Die automatische indexkoppeling geldt overigens ook voor de ‘pensioenuitkering’ van prinses Beatrix (bijna 1,5 miljoen euro). De oude koningin hoeft niet in te zitten over pensioenkortingen of koopkrachtverlies. Zij gaat er 34.000 euro op vooruit.

Ook de uitkering die prinses Amalia als ‘vermoedelijke opvolger van de Koning’ vanaf haar achttiende jaar zal krijgen, wordt dankzij het indexmechanisme van jaar op jaar hoger. Nu zou die op rond anderhalf miljoen euro per jaar uitkomen.

58 miljoen

Als je bij de ‘persoonlijke’ uitkeringen die Willem-Alexander, Máxima en Beatrix in 2016 ontvangen de andere rechtstreekse uitgaven voor de monarchie optelt, dan kom je voor 2016 uit op een bedrag van ruim 58 miljoen. Over de uitgaven voor beveiliging van de leden van het koninklijk huis en nog wat kleinere posten wordt geen informatie gegeven.

Daarnaast zijn er nog wat incidentele kostenposten in relatie tot het koningschap die op andere hoofdstukken van de Rijksbegroting rondzwerven.

Blijkens opiniepeilingen vindt een meerderheid van Nederland het inkomen van de koning te hoog, maar aan de monarchie zeggen ze te willen vasthouden.