Een gier loert naar een ondervoed kindje in zuidelijk Sudan (1993). Fotograaf Kevin Carter won met deze foto verschillende prijzen. Minder dan een jaar later maakte hij een einde aan zijn leven

Tien schokkende kinderfoto's die eerder iconisch werden

Voor veel mensen zijn het de naarste beelden om te zien: foto's van kleine kinderen onder erbarmelijke omstandigheden. Het Syrische jongetje Aylan was niet het eerste kind van wie de foto symbool werd voor een groter probleem.

Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk het meisje Kim Phúc, dat schreeuwend wegrent na een napalmbombardement op haar dorp in Zuid-Vietnam. Ook het beeld van de 9-jarige Settela Steinbach die door de opening van een treinwagon in Westerbork kijkt vlak voordat ze naar vernietigingskamp Auschwitz wordt gebracht, werd iconisch.

Soms loopt het verhaal alsnog goed af, zoals voor bootvluchteling Elian Gonzalez. Hij moest weliswaar terug naar Cuba, maar bouwde daar wel een gelukkig bestaan op. Ook met Kim Phúc gaat het goed. Ze vluchtte naar Canada en is Unesco-vredesadviseur.

Zuid-Vietnamese kinderen rennen weg van hun dorp na een Amerikaans napalmbombardement op vermoedelijke Vietcong-militairen (1972)

Reddingswerkers deden hun uiterste best, maar ze konden het overlijden van de Colombiaanse Omayra Sanchez niet voorkomen. Zestig uur nadat ze vast kwam te zitten in het puin na een modderlawine, stierf ze op 13-jarige leeftijd door onderkoeling. De beelden van Omayra Sanchez werden een symbool voor de onmacht van de autoriteiten om de crisis goed te bestrijden.

De 13-jarige Omayra Sanchez wacht tevergeefs op redding nadat ze vast kwam te zitten na een modderlawine in Colombia (1985)

Totdat al-Qaida op 11 september 2001 zijn aanvallen uitvoerde, was de ontploffing van een autobom in Oklahoma City de grootste terreuraanslag op Amerikaanse bodem. Op 19 april 1995 liet Timothy McVeigh een bestelbus vol explosieven ontploffen. De aanslag kostte aan 168 mensen het leven, onder wie de 1-jarige Baylee Almon. De foto van brandweerman Chris Fields die haar in zijn armen draagt, werd wereldberoemd.

Een brandweerman houdt een baby van 12 maanden vast die omkwam bij de aanslag in Oklahoma City (1995)

Het beeld van John F. Kennedy junior die salueert bij de uitvaart van zijn vader behoort tot de bekendste beelden van de vorige eeuw. President Kennedy werd op 22 november 1963 op 46-jarige leeftijd doodgeschoten in Dallas. Drie dagen later volgde de uitvaart in Washington D.C., precies op de derde verjaardag van JFK jr.

De 2-jarige John F. Kennedy jr. salueert als de kist met het lichaam van zijn vader langskomt (1963)

Eind augustus 1945 maakte legerfotograaf Joe O'Donnell deel uit van een van de eerste groepen Amerikaanse militairen die landden in Japan. Hij kwam terecht in Nagasaki, slechts drie weken nadat daar de tweede atoombom was gevallen. Een van de foto's die hij daar nam, was van een ongeïdentificeerd jongetje dat zijn overleden broertje komt brengen bij een crematorium. Bijtend op zijn onderlip staat hij in de houding te wachten totdat de lijkbezorgers zijn broertje van zijn rug afhalen.

Voor een crematorium in Nagasaki staat een Japanse jongen in de houding met zijn overleden broertje op zijn rug (1945)

Wie is toch dat angstige jongetje dat in het getto van Warschau met zijn handen omhoog is gefotografeerd? Verschillende mannen hebben beweerd dat ze het weten of zelfs dat ze hem zijn, maar niemand kon tot op heden echt bewijzen. De foto komt uit een gedetailleerd verslag van de verwoesting van het getto in april en mei 1943. De auteur, SS-generaal Jurgen Stroop, werd na de oorlog schuldig bevonden aan de dood van 56.065 mensen en opgehangen.

Een Duitse militair houdt Joden onder schot tijdens een razzia in het getto in Warschau (1943)

Vijftien jaar geleden stond de Cubaanse kleuter Elian Gonzalez in het middelpunt van de belangstelling. Hij werd door Amerikaanse vissers uit zee geplukt nadat zijn vluchtelingenboot was vergaan. Zijn moeder en elf anderen kwamen daarbij om het leven. Zijn familie wilde hem in Miami houden, maar zijn vader wilde dat zijn zoon terugkwam naar Cuba. Uiteindelijk werd Elian Gonzalez na een maandenlange juridische strijd die breed werd uitgemeten in de media teruggestuurd naar Cuba.

De 6-jarige bootvluchteling Elian Gonzalez uit Cuba schreeuwt als een Amerikaanse politieman hem wil meenemen om terug te sturen naar Cuba (2000)

De Amerikaanse Dorothea Lange werkte tijdens de Grote Depressie in de jaren 30 als fotograaf voor de Resettlement Administration, het bureau dat arme families hielp met verhuizen naar plekken waar het beter ging. Op een dag kwam ze aan in het Californische dorp Nipomo, waar ze een vrouw trof die met haar zeven kinderen leefde onder een tentdoek. De foto Migrant Mother die ze maakte van Florence Owens Thompson (1903-1983) met twee van haar kinderen werd een van de beroemdste foto's van de 20ste eeuw.

Florence Owens Thompson met twee van haar kinderen tijdens de Grote Depressie in Californië (1936)

Lange tijd stond dit beeld uit kamp Westerbork symbool voor de Jodenvervolging in Nederland. Een meisje wordt in een veewagon afgevoerd naar de gaskamers van Auschwitz. In 1994 kreeg zij een naam, Settela Steinbach, én bleek dat ze niet Joods was, maar een Sinti-meisje uit Sittard. Zij was een van de 245 Roma- en Sinti-zigeuners die mei 1944 naar de Duitse vernietigingskampen werden gedeporteerd.

Sinti-meisje Settela Steinbach van 9 vlak voor vertrek uit Westerbork naar Auschwitz (1944)

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl