Noodpompen draaien overuren voor aardappelen

• Maino Remmers

  Verslaggever

Door verslaggever Maino Remmers

De waterschappen Rivierenland en Hollandse Delta hebben grote moeite om polders in Zuid- Holland, Brabant en Gelderland droog te krijgen. Gemalen en noodpompen draaien overuren om het overtollige regenwater van zondag en maandag weg te krijgen. Agrariërs zien een deel van de oogst verloren gaan en zijn bang dat ze tonnen schade oplopen.

Volgens enkele boeren zijn de waterschappen onvoldoende voorbereid op extreme buien als gevolg van de klimaatverandering. "Ze houden zich vast aan landelijke normen terwijl die niet meer reëel zijn. Men vergadert liever dan de boel aan te pakken", zegt aardappelboer Tjerk de Regt uit het Brabantse Hank.

De vloer van het gemaal aan de Jeppegatweg langs de Bleeke Kil trilt terwijl buiten noodpompen draaien en dikke slangen over de dijk lopen. Onderhoudsmonteurs houden de boel draaiend, op tafel nog de verpakking van de snackbar, want ze draaien overuren.

Ondertussen liggen enkele aardappelvelden er treurig bij, de laarzen zuigen zich vast bij iedere stap in de zompige klei. "Zondagnacht ben ik om 02.00 uur mijn bed uitgegaan, ik kon niet blijven liggen", zegt De Regt. "Dwars door het gewas ben ik met een loonwerker greppels gaan graven om water kwijt te raken, redden wat er te redden is. Als de nog niet volgroeide aardappels 24 uur onder water staan gaan ze rotten. "

Ook Ariaan Straver heeft fikse kritiek op de 'bureaucratische Waterschappen'. Terwijl de akker begon vol te lopen belde hij de calamiteitentelefoon. "Het lijkt wel of ze vergaderen in plaats van handelen. Ze kijken naar het peil in wat sloten en denken dat het volgens de norm wel goed gaat".

Agrariër Joost van der Eijk zit aan de andere kant van de Biesbosch dat valt onder het Waterschap Hollandse Delta. "Het duurt een etmaal voor er een noodpomp staat maar helaas zonder aggregaat en dan doet zo'n ding niks. Toen ik dat zelf wilde gaan regelen werden ze boos. Het heeft meer dan 34 uur geduurd voordat er eindelijk iets werd weggepompt."

Tjerk de Regt wijst op bezuinigingen. "Wij hadden hier een gemaal dat regenwater in de Bergsche Maas kan pompen, maar dat is gesloopt. Nu moet een ander gemaal tien kilometer verderop de boel leegtrekken, onbegrijpelijk."

De frustratie zit diep, dat merkt ook bestuurder Arie Bassa van Waterschap Rivierenland, zelf trouwens ook melkveehouder. "Ons gebied strekt zich uit van de Biesbosch tot aan Nijmegen. Je weet niet waar de meeste regen valt, maar we zijn meteen opgeschaald. Meteen gingen de gemalen volle kracht draaien en reden aannemers noodpompen de polder in, maar dat ziet de boer niet meteen."

Bassa onderkent het capaciteitstekort. "Een flinke regenbui van 60 millimeter kunnen we wel aan, maar nu viel bijna het dubbele". Dat het vaker extreem regent in korte tijd is feitelijk wel vast te stellen, zegt hij. "Je zou overal de capaciteit van de gemalen kunnen verdubbelen, maar dan moet je ook alle waterlopen dubbel zo breed graven. Dat vergt investeringen van vele miljoenen en dan moet je dat door het hele land doen, want je weet nooit waar de buien vallen."

Wel overweegt het Waterschap om toegangswegen bij gemalen te verstevigen en vaste opstelplaatsen te bouwen zodat aannemers sneller noodpompen kunnen plaatsen zonder dat vrachtwagens dreigen weg te zakken op smalle polderwegen. "Ook wij leren van deze situatie."

Kleinere frietjes

Akkerbouwer Ariaan Straver denkt zeker een ton schade te hebben. Een deel van de oogst is verloren omdat het gewas weg rot. De Waterschappen houden zich te lang vast aan achterhaalde normen die door de klimaatverandering allang zijn ingehaald. Ondertussen overweegt hij dit weekeinde zoveel mogelijk van het land te halen, ook al is het gewas nog niet volgroeid.

"De vertegenwoordigers van de frietfabrieken rijden rond. Als het even kan proberen we met de rooimachines het land in te gaan om bruikbare aardappels te pakken te krijgen. Desnoods maar kleinere frietjes."