Ook met een rollator is vakantie op Noordpool goed te doen

• 

  Martijn Bink

  Verslaggever

Door verslaggever Martijn Bink

Ooit was de Noordpool het exclusieve domein van doorgewinterde avonturiers. Nu varen er grote cruiseschepen rond en kun je zelfs met een rollator dit woeste gebied bezoeken. Steeds meer toeristen ontdekken het Noordpoolgebied als vakantiebestemming. Het aantal gasten is de afgelopen jaren met bijna de helft toegenomen, tot 50.000 per jaar. Maar die populariteit heeft ook een keerzijde.

De kudde walrussen kijkt niet op of om als heel voorzichtig een grote groep toeristen dichterbij sluipt met de camera's in de aanslag. Tot dertig meter, dichterbij mag niet. En als er jongen zijn, is de minimale afstand nog groter.

De regels van de gouverneur van Spitsbergen zijn heel streng. Bovenaan staat dat de flora en fauna ongemoeid worden gelaten. Als er bijvoorbeeld ergens een ijsbeer rondloopt, gaan de toeristen niet aan land. Voor hun eigen veiligheid en die van de beer. Bloemetjes en plantjes worden niet geplukt. Veel plekken zijn sowieso verboden terrein, omdat er vogels broeden of omdat de locatie tot het cultureel erfgoed behoort.

Voetbalstadion

50.000 toeristen per jaar in zo'n kwetsbaar gebied. Het lijkt veel, maar Ronny Brunwoll, de directeur van de VVV in Longyearbyen, relativeert dat aantal. "Het is maar een voetbalstadion vol mensen en het gebied is enorm uitgestrekt. Wat mij betreft komen er nog veel meer. In de winter, als het hier 24 uur per dag donker is, blijven de mensen weg. Terwijl het hier dan juist geweldig is."

Maar Brunwoll ziet ook de keerzijde van dit alles. "Toerisme laat nou eenmaal zijn sporen na, waar dan ook ter wereld. Of het nou om de uitstoot van CO2 gaat of om het afval dat de toeristen achterlaten. Dat moet vooral hier op Spitsbergen heel goed worden ingedamd. Want de ongereptheid is wat het hier zo bijzonder maakt."

Chinezen

Daarom is de overheid bezig om nieuwe richtlijnen op te stellen voor Spitsbergen. In 2020 moet het toerisme een stuk duurzamer zijn dan nu. Toeristen zijn er op Spitsbergen in alle soorten en maten. Stoere mannen en vrouwen, die lange trektochten door de bergen maken. Kajakkers die speciaal komen voor de prachtige fjorden. Heel veel vogelaars op zoek naar de ivoormeeuw, de koningseider of de roodkeelduiker. En er is tegenwoordig ook het slag toeristen dat je overal tegenkomt: grote groepen Chinezen en Russen die verveeld opkijken, als de zoveelste walvis langs hun cruiseschip zwemt.

Op dat soort gasten zit Michelle van Dijk niet te wachten. Zij is de eigenaar van de enige camping op Spitsbergen. "De noordelijkste ter wereld", zegt ze trots. "Door de komst van een prijsvechter vlieg je tegenwoordig voor 250 euro naar Spitsbergen. Er zijn mensen die eigenlijk naar Mallorca wilden gaan, maar erachter kwamen dat dit goedkoper was."

Dat zijn over het algemeen niet de mensen die in een tentje op Camping Longyearbyen gaan slapen, want dat is toch behoorlijk basic. Ook in de zomer vriest het er 's nachts en er bestaat een kans dat er af en toe een rendier of een poolvosje aan de tenten snuffelt. Maar het is een fantastische ervaring, zegt Ben Bekooy. Hij kampeert hier regelmatig. "Het is net of je elke ochtend in Artis wakker wordt. Het uitzicht is geweldig, kijk nou toch!" Hij wijst naar de overkant van de fjord, waar de gletsjers liggen te glinsteren in de zon.

Pinguïnkuiken

Hoewel het gebied enorm groot en divers is, maken de cruiseschepen wel een min of meer standaard rondje om Spitsbergen. Daardoor kan het gebeuren dat er op sommige plekken elke dag wel een schip vol toeristen afmeert. De gidsen hebben soms hun handen vol om hen allemaal in het gareel te houden. "Vooral de taalbarrière speelt ons soms parten", vertelt een van hen. "Als ik een groep Chinezen moet vertellen dat ze niet te dicht bij de walrussen mogen komen, word ik vaak glazig aangekeken."

Hij vertelt een anekdote over een reis naar de Zuidpool die hij begeleidde. Daar spelen dezelfde problemen. "Op een gegeven moment hoorden we op het schip een vreemd geluid. Bleek dat een van de Chinese toeristen een pinguïnkuiken mee aan boord had genomen."

Rollator

Een mevrouw met een rollator schuifelt door de straten van Ny-Alesund, het noordelijkste dorp ter wereld. Ze geniet. Straks verdwijnt het cruiseschip waarmee ze is gekomen weer aan de horizon.

Dan is het dorp weer van de poolonderzoekers, de sternen en de poolvosjes. Maar zij heeft het toch maar mooi van dichtbij gezien.