VN verhoort Nederland over racisme

Nederland moet vandaag bij de Verenigde Naties verantwoording afleggen voor het antidiscriminatiebeleid. Alle VN-lidstaten die het anti-rassendiscriminatieverdrag hebben ondertekend moeten elke vier jaar vertellen welke stappen ze hebben gezet om discriminatie uit te bannen. Vandaag is Nederland aan de beurt.

De thema's die worden behandeld zijn onder andere de kwestie rond Zwarte Piet, etnisch profileren door de politie en arbeidsdiscriminatie. Naast de verslagen van de Nederlandse delegatie bekijkt het VN-comité ook twee schaduwrapporten van maatschappelijke organisaties. Een van die schaduwrapporten is samengesteld door Eefje de Kroon van het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten.

Geen respectvolle discussie mogelijk

Volgens De Kroon is in Nederland de afgelopen jaren veel veranderd. "We zijn drie jaar geleden met 25 organisaties en experts begonnen met het coördineren van dit rapport. Na een ongeveer een jaar waren we klaar met schrijven, en toen barstte de bom in Nederland wat betreft het racismedebat. Toen hebben we het hele rapport opnieuw moeten schrijven."

Volgens De Kroon bleek uit de Zwarte Pieten-discussie dat het in Nederland niet lukt om op een respectvolle manier te discussiëren over het slavernijverleden, iets waar volgens haar vrij weinig kennis over is. "Op sociale media, in gewone media en in gesprekken in het dagelijks leven viel je bijna over het racisme. De Nederlandse regering had daar wat ons betreft een sterkere rol in kunnen spelen."

Afwachtende houding van de overheid

Volgens het College voor de Rechten van de Mens heeft de Nederlandse overheid de bestrijding van rassendiscriminatie de laatste jaren geïntensiveerd. Tegelijk vindt het college ook dat de overheid een afwachtende houding aanneemt, bijvoorbeeld in de discussie over Zwarte Piet.

"Anders dan sommige lokale overheden, die discussies organiseerden met de diverse partijen, hield de regering steeds afstand tot het debat. Zij mengde zich steeds bewust niet in het debat over Zwarte Piet als ‘racistisch stereotype’, omdat zij geen rol zag voor zichzelf en het een kwestie van de samenleving vond."

"Een meer proactieve rol van de regering is hier echter vereist. Dit ‘Zwarte Pieten’-debat staat niet op zichzelf en een breder debat over rassendiscriminatie en etnische stereotypering is nodig. Het anti-rassendiscriminatieverdrag verplicht de verdragsstaat tot het actief tegengaan van discriminatie en etnische stereotypering", aldus het College in zijn rapport.

Aanbevelingen

Het comité van de Verenigde Naties zal naar aanleiding van de verhoren later dit jaar met een aantal aanbevelingen komen. Hoewel de VN Nederland niet kan dwingen de aanbevelingen over te nemen, staat de reputatie van ons land ermee op het spel, zegt De Kroon.

"Het comité dat deze aanbevelingen zal schrijven, is het hoogste gezaghebbende comité dat toeziet op de naleving van het verdrag tegen rassendiscriminatie. Nederland staat in zijn hemd als het hier niks mee doet. Dan zeg je eigenlijk 'racisme interesseert ons niet.'"