Visumplicht Albanië en Bosnië vervallen

Door correspondent David-Jan Godfroid

Pessimisten zien ze al met horden tegelijk naar Nederland en andere EU-landen komen: straatarme Albanezen en Bosniërs. De reden: vanaf vandaag hebben inwoners van die Balkanlanden geen visum meer nodig om naar de Europese Unie te reizen.

Betekent de afschaffing van die visumplicht dat zij zomaar in auto, vliegtuig of trein richting EU kunnen stappen? Nee. Behalve het visum zijn de vereisten nog precies hetzelfde als voorheen. Zo moeten degenen die komen nog steeds kunnen aantonen dat zij zichzelf kunnen onderhouden in de periode dat ze in de EU zijn, dat ze een ziektekostenverzekering hebben en dat het aannemelijk is dat ze weer teruggaan, bijvoorbeeld omdat ze een baan hebben. Iedere beambte aan de grens waar ze de EU binnenkomen kan hen daarnaar vragen.

Verder is het verblijf beperkt tot drie maanden. De visumliberalisatie betekent dus niet dat Albanezen en Bosniërs zich legaal in de EU kunnen vestigen of er werk kunnen zoeken.

Asiel?

De pessimisten vrezen niettemin dat ze massaal zullen komen. Albanië en Bosnië zijn arme landen, zeggen ze, er is nauwelijks uitzicht op verbetering (dat klopt allebei) en dus komen al die sloebers de vruchten van de westerse rijkdom plukken. Als ze na de toegestane negentig dagen al niet illegaal blijven, dan zullen ze toch zeker asiel vragen. Of omgekeerd: als ze geen asiel kunnen krijgen (en dat kunnen ze niet), dan zullen ze blijven als illegaal.

Vaak wordt gewezen op eerdere ervaringen. Toen de visumplicht voor Servië, Montenegro en Macedonië vorig jaar werd afgeschaft, kwam er ook een vloedgolf aan Balkanezen deze kant op, is dan het argument, vooral naar België, Zweden en Duitsland.

Geen tsunami

Die vloedgolf is wat overdreven. In Duitsland vroegen tot oktober 150 mensen met een Servisch en 260 mensen met een Macedonisch paspoort asiel aan. In België lag het cijfer hoger: 387 alleen in juli en augustus. Het gaat vrijwel uitsluitend om in Servië en Macedonië wonende Albanezen en roma-zigeuners.

Eurocommissaris Cecilia Malmström waarschuwde de regeringen van Servië en Macedonië dat de visumvrijstelling kon worden ingetrokken als het zo door zou gaan. Een flinke verhoging dus, maar toch zeker geen 'tsunami'. Bovendien zullen vrijwel alle aanvragen worden afgewezen en zullen de asielzoekers worden uitgezet.

Reisbureaus

Of de afschaffing van de visumplicht voor Albanië en Bosnië ook tot een verhoging van het aantal asielaanvragen zal leiden, is de vraag. Brussel heeft de regeringen van beide landen op het hart gedrukt hun bevolking op de beperkingen van de liberalisering te wijzen en dat doen ze geestdriftig.

Bovendien worden de reisbureaus scherp in de gaten gehouden. Die willen nog wel eens klanten lokken met het vooruitzicht van een langdurig verblijf in de EU.

Zowel de regering in Tirana, als die in Sarajevo weet dat de vrijstelling zonder pardon kan worden teruggedraaid als de voorwaarden worden geschonden. Dat willen ze liever niet. Die vrijstelling geldt namelijk als een van de weinige successen waarop ze kunnen bogen.