1 op 10 mensen onder toezicht is zedendelinquent
Danny D., de man die wordt verdacht van ontuchtige handelingen met de 13-jarige Lisa, staat al jaren onder toezicht van Reclassering Nederland. Hij is daarmee een van de 1753 personen die vorig jaar in de gaten werden gehouden na een zedendelict.
Reclassering Nederland is de grootste landelijke organisatie die toezicht houdt op mensen die een strafbaar feit hebben gepleegd of daarvan worden verdacht. Van de ruim 17.000 mensen die vorig jaar onder de reclassering vielen, was dat bij ongeveer 10 procent in verband met een zedenzaak.
Vaak contact
"Zo'n ondertoezichtstelling bestaat uit een combinatie van activiteiten en voorwaarden", zei hoogleraar reclassering Peter van der Laan in het NOS Radio 1 Journaal. "In die periode moet de cliënt zich houden aan de aanwijzingen van de reclasseringsmedewerker. Iemand moet bijvoorbeeld onder behandeling. Dat gebeurt nog wel eens bij zedendelinquenten."
Er is vaak contact tussen de reclassering en de dader of verdachte. "Dat toezicht loopt vaak lang, soms jaren. In de eerste periode is er zeer intensief contact. Maar als iemand zich aan de afspraken houdt en het risico op herhaling wordt laag ingeschat, dan kun je je voorstellen dat de intensiteit van het contact afneemt."
Meer mensen onder toezicht
Het aantal zedendelinquenten op wie de reclassering toezicht houdt, stijgt al jaren. In 2009 stroomden ongeveer 350 personen in, in 2014 waren er bijna 800 nieuwe gevallen. Die toename komt volgens Reclassering Nederland onder meer doordat de rechter vaker een ondertoezichtstelling oplegt naast een celstraf. Zo wordt geprobeerd invloed te hebben op het gedrag van daders.
Vooral het toezicht op mensen die een zedendelict pleegden met een minderjarige nam sterk toe. Het gaat om zowel 'hands-on'-zaken, waarbij de dader zich daadwerkelijk heeft vergrepen aan het slachtoffer (bijvoorbeeld aanranding, ontucht of verkrachting), als 'hands-off'-zaken, waarbij de dader het slachtoffer niet heeft aangeraakt.
In zo'n laatste geval is iemand bijvoorbeeld in het bezit van kinderporno of heeft de dader geprobeerd contact te leggen met kinderen met het doel een seksuele relatie te beginnen. De meeste zedendelinquenten zijn volgens Reclassering Nederland mannen: 99 procent.
Iemand die onder toezicht staat wordt niet continu gecontroleerd, zegt Van der Laan. "Er wordt niet 24 uur per dag, 7 dagen per week meegekeken. En je kunt iemand wel verbieden op internet te gaan en de computer afpakken, maar dat werkt niet. Ook in de bibliotheek kan iemand een computer gebruiken om contact te zoeken. Veel speelt zich af in het verborgene. Daarom is frequent contact heel belangrijk."
Recidive
Een klein deel van de daders komt binnen een jaar na afloop van het toezicht terug vanwege een nieuw zedendelict. In 2013 werden 443 mensen van toezicht ontslagen. Van hen waren er 25 binnen 365 dagen opnieuw verdachte in een zedenzaak.
"Dat aantal is veel lager dan bij andere delicten, zoals inbraken of diefstal", zegt hoogleraar Van der Laan. "Elke recidive is er natuurlijk een te veel, maar de resultaten van de reclassering zijn zo slecht nog niet bij deze categorie delinquenten."
Uit de cijfers blijkt ook dat daders vaak bekenden zijn van het slachtoffer. Vooral bij minderjarige slachtoffers komt dat voor; namelijk in 67 procent van de gevallen. Bij meerderjarigen is dat in 44 procent van de delicten het geval.
Zedendelinquenten staan gemiddeld langer onder toezicht bij Reclassering Nederland dan verdachten of daders van een ander delict, namelijk 676 dagen tegenover 499.
