Tijdlijn politieke crisis in België

Al sinds juni vorig jaar struikelt de Belgische formatie van crisis naar crisis. Voor wie de weg kwijt is, een overzicht.

13 juni:Verkiezingen geven in Vlaanderen en Wallonië heel verschillende uitslagen. Twee partijen die recht tegenover elkaar staan moeten samen een regering gaan vormen.

In Vlaanderen wint de N-VA, de Nieuwe-Vlaamse Alliantie. Zij streven naar meer macht voor de regio's (Vlaanderen, Wallonië en Brussel) en minder voor de Belgische staat. In Franstalig België wint de PS, de socialisten. Zij hechten juist veel waarde aan de staat België.

17 juni: De leider van de partij met de meeste zetels, Bart de Wever van de N-VA, wordt informateur. Het is de bedoeling dat hij het pad effent voor de socialistische leider Elio di Rupo. Die zou premier moeten worden.

8 juli: Bart de Wever geeft het stokje over aan Elio di Rupo. Voor hem verzint de koning een nieuwe titel: preformateur. De partijen staan nog te ver uit elkaar om al een formateur te benoemen.

30 juli: Drie weken na z'n aantreden brengt Di Rupo verslag uit bij de koning. Hij is nog niet veel opgeschoten. Di Rupo heeft ook helemaal geen zin om haast te maken.

24 augustus: Een maand lang gonst het van de geruchten dat de formatie op knappen staat, maar Di Rupo weet uiteindelijk toch met goed nieuws te komen. Hij heeft een akkoord over de 'financieringswet'. Dat was een heet hangijzer. Vlamingen en Franstaligen konden het moeilijk eens worden over de manier waarop België in de toekomst gefinancierd moet worden.

29 augustus: Het optimisme is vijf dagen later alweer uit de lucht. Di Rupo heeft zijn ontslag ingediend bij de koning en die heeft dat op zijn beurt geweigerd. Di Rupo moet door, ook al is het zwoegend. Hij doet een dramatische oproep tot redelijkheid aan alle partijen.

3 september: Die oproep mag niet baten, een paar dagen later biedt Di Rupo alweer zijn ontslag aan. De koning kan niet nog een keer weigeren. Het eerste echte dieptepunt in de formatie. Zelfs in Franstalig België wordt over de splitsing van het land gesproken.

4 september: Het is aan de koning het land weer uit dat dieptepunt te halen. Hij stelt twee bemiddelaars aan. Senaatsvoorzitter Pieters (N-VA) en kamervoorzitter Flahaut (PS). Bijgenaamd 'het olijk duo', dankzij een uitspraak van Caroline Gennez, leider van de Vlaamse socialisten. De partijen gaan ondertussen nog steeds rollend over straat.

20 september: Het 'olijk duo' slaagt er zowaar in de twee grootste ruziemakers, De Wever en Di Rupo, weer om de tafel te krijgen. Opnieuw wordt Di Rupo de man die de onderhandelingen leidt.

4 oktober: De verzoening is van korte duur. Di Rupo mislukt na twee weken voor de tweede keer. En dus mag dit keer Bart de Wever het proberen. Hij krijgt van de koning een 'verduidelijkingsopdracht' en gaat zelf een compromisvoorstel schrijven.

18 oktober: Dat compromis wordt met veel enthousiasme onthaald in Vlaanderen, maar Franstalig België slikt het niet, en is beledigd, boos, teleurgesteld, eigenlijk alles tegelijk. De formatie is voor de zoveelste keer terug bij af.

21 oktober: Maar een regering moet er komen. Dus benoemt koning Albert een nieuwe bemiddelaar. De Vlaamse socialist, en minister van staat Johan Vande Lanotte mag het proberen. Hij had binnen twee weken meer duidelijkheid moeten geven, maar onderhandelt nu nog steeds.

8 december: De onderhandelingen bereiken een nieuw dieptepunt. Socialistisch Onderhandelaar Frank Vandenbroucke trekt zich terug. Hij heeft in de trein hardop zitten praten over de onderhandelingen en stuurt per ongeluk een mail met gevoelige informatie naar onderhandelaars die die mail niet hadden moeten krijgen.

13 december: En ook Bart de Wever weet de sfeer nog verder te verslechteren. In een interview met Der Spiegel zegt hij dat de Franstalige socialisten "alle nuttige hervormingen tegenhouden". België noemt hij een "mislukt land".

24 december: Vlak voor kerst bereikt de formatie een mijlpaal. Er wordt 194 dagen onderhandeld, en daarmee werd het record uiti 2007 geëvenaard.

4 januari 2011: Begin van het volgende jaar komt de koninklijke bemiddelaar Johan Vande Lanotte met zijn nieuwe voorstel om de gordiaanse communautaire knoop te ontwarren. De formatie komt voor de zoveelste keer op een 'cruciaal punt'. De partijen moeten het eens worden om verder te praten op basis van Vande Lanotte's voorstel.

6 januari: De partijen stemmen in, maar de belangrijkste partij, de Vlaams-nationalistische N-VA, ziet er weinig in en dus ziet Vande Lanotte zich genoodzaakt aan koning Albert zijn opdracht terug te geven. Die houdt het ontslag van de bemiddelaar een aantal dagen in beraad.

11 januari: De koning probeert nog maar eens een andere 'denkpiste', zoals dat in Belgische formatietaal heet. Vande Lanotte zal doorwerken, dit keer met de twee grote winnaars van de verkiezingen Bart de Wever en Elio di Rupo aan zijn zijde.

26 januari: Het trio De Wever, Di Rupo en Vande Lanotte treedt terug. Ze zouden gaan onderhandelen met 7 partijen (socialisten, groenen aan beide kanten van de taalgrens, de Vlaams-Nationalisten, de Vlaamse christen-democraten en de Waalse humanisten). Maar uiteindelijk blijkt dat die zeven partijen niet eens met elkaar om de tafel willen om te onderhandelen over een regering. De formatie moet over een andere boeg.

2 februari: De liberalen moeten de formatie een draai geven, zodat de impasse eindelijk doorbroken wordt. De Waalse liberaal Didier Reynders wordt de nieuwe informateur. Erg veel haast lijkt hij ook niet te maken. Op 17 februari verbreekt België het wereldrecord formeren.

17 februari: Het is zo ver: Belgische heeft het wereldrecord formeren overgenomen van Irak. De formatie duurt nu 250 dagen. In Gent vieren de Belgen een feestje.

26 april:Vandaag is het precies een jaar geleden dat koning Albert het ontslag van de regering van Yves Leterme aanvaardde. Maar na een jaar regering van 'lopende zaken' zoals dat heet in België - is er nog steeds geen zicht op een nieuwe echte regering. Sterker nog, de formatie zit dieper in het slop dan ooit

12 mei: Wouter Beke, de achtste koninklijke bemiddelaar, geeft ook op. Bij zijn ontslag zei Beke wel dat de bouwstenen er wel liggen voor een akkoord. Tegelijk wees hij erop dat er nog tien weken te gaan zijn voor de parlementaire zomervakantie.

16 mei: Koning Albert heeft Elio Di Rupo benoemd tot formateur. De Waalse socialist is de eerste die de directe opdracht krijgt om als formateur een regering te vormen. Volgens het paleis mag hij zelf kiezen met welke partijen hij gaat praten.

17 mei: Elio Di Rupo is aan zijn eerste werkdag begonnen. Hij noemde zijn opdracht "de laatste kans" voor België. Di Rupo maakte bekend dat hij op basis van gesprekken eerst een basisnota zal uitwerken. Die zal bestaan uit twee delen: een luik over de staatshervorming en een luik over sociaal-economische thema's.