Minister Koenders in de grensplaats Rafah in de Gazastrook
NOS Nieuws

Met Bert Koenders op vredespad in Midden-Oosten

  • Wilco Boom

    Politiek verslaggever

  • Wilco Boom

    Politiek verslaggever

Door verslaggever Wilco Boom

Met het hoofd gebogen en een beetje door de knieën gezakt, wurmt minister Koenders zich door een smokkeltunnel van Hamas tussen Gaza en Israël. Een Israëlische militair geeft hem een rondleiding en wijst er fijntjes op dat de Palestijnen het cement voor de tunnel ook voor woningbouw hadden kunnen gebruiken.

Het is 08.00 uur 's ochtends. Voor het tunnelbezoek heeft Koenders er dan al een anderhalf uur durende autorit op zitten van zijn hotel in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever, naar een kibboets vlak bij de tunnel. Daar kwamen tijdens de Gaza-oorlog van een jaar geleden geregeld Palestijnse raketten neer. Een bewoonster doet hem uit de doeken hoe bedreigd zij zich voelt door het 'sinistere' Hamas.

Een kleine greep van wat er allemaal op deze dag volgt: een bezoek aan Gaza om de verwoestingen van de oorlog van een jaar geleden te zien, een bezoek aan de grensovergang bij Kerem Shalom, waar hij namens Nederland een tweede vrachtautoscanner aanbiedt om trucks te kunnen controleren op wapens en andere contrabande. Dan een bezoek aan twee Palestijnse landbouwbedrijfjes waar meloenen worden verbouwd, een bezoek aan een zorgverzekeraar en 's avonds nog een gesprek met Israëlische intellectuelen in Tel Aviv. Het gaat allemaal in een moordend tempo.

Gelijke verdeling

Opvallend kenmerk van het programma: de aandacht voor Israël en de Palestijnen is wel zeer gelijk verdeeld. In Gaza een culturele activiteit bezoeken, namelijk door Nederland gesteund theater voor kinderen, dan ook iets cultureel in Israël: de Rembrandttentoonstelling in Jeruzalem. In Israël aandacht voor de door de Palestijnen bedreigde veiligheid, in Gaza voor de grote schade die het Israëlische leger daar een jaar geleden aanrichtte.

Een minister van Buitenlandse Zaken die gehoord wil worden in het Midden-Oosten loopt op eieren. Zeker als je zoals Koenders een pro-Palestijns imago meedraagt. Ook de binnenlandse politieke verhoudingen spelen een rol. Coalitiepartner VVD is van oudsher wat meer op de hand van Israël, Koenders' PvdA heeft wat meer sympathie voor 'de Palestijnse zaak'. Vandaar de gelijke behandeling.

Ook de kritiek aan het adres van Israël en de Palestijnen is gelijk verdeeld. Israël moet volgens hem mogelijk maken dat de Palestijnen meer kunnen exporteren. Zijn redenering is: economische groei biedt hoop en brengt vrede dichterbij. De Palestijnen moeten op hun beurt de verdeeldheid opzijzetten, zodat ze een serieuze gesprekspartner worden.

Politiek van kleine stapjes

Het cadeau dat Koenders meebrengt, is ook al voor beide partijen bestemd. De tweede vrachtautoscanner voor de grens bij Kerem Shalom is goed voor Israël omdat er gesmokkelde wapens mee kunnen worden opgespoord; de Palestijnen kunnen er meer goederen door exporteren.

Koenders heeft niet de illusie dat Nederland, laat staan hijzelf, vrede kan stichten in het Midden-Oosten. Maar met een politiek van kleine stapjes en praktische bijdragen, zoals de scanner, hoopt hij toch een bijdrage te kunnen leveren. Dat is al best ambitieus in het Midden-Oosten, waar Amerikaanse presidenten als Jimmy Carter en Bill Clinton hun tanden hebben stukgebeten op het vredesproces.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl