Het jaar van onduidelijkheid met Hiddink

Guus Hiddink treedt terug als bondscoach van het Nederlands elftal en daarmee komt een einde aan een verre van overtuigend jaar van de 68-jarige Achterhoeker. De prestaties waren slecht, zijn beslissingen wekten vragen op en zijn optredens in de media waren allerminst sterk. Het was een jaar vol onduidelijkheden.

De start van Hiddink was al vals, met een 2-0 nederlaag tegen Italië. Binnen tien minuten stond Oranje in Bari met 2-0 achter en kreeg Bruno Martins Indi een rode kaart gepresenteerd. Waar Hiddink tegen de Italianen nog in een 4-3-3-systeem begon, viel hij vijf dagen later in het eerste EK-kwalificatieduel met Tsjechië aanvankelijk terug op 5-3-2.

Ook met het onder zijn voorganger Louis van Gaal succesvolle WK-systeem ging het mis en al tijdens de wedstrijd in Praag schakelde Oranje weer over naar 4-3-3. In blessuretijd kwam een terugkopbal van Daryl Janmaat via de paal voor de voeten van Vaclav Pilar, die de Tsjechen de 2-1 winst bezorgde.

Aan tafel bij Jack

Na afloop bleef Hiddink in Praag lang weg voor zijn interview met Jack van Gelder, omdat hij naar eigen zeggen tijd nodig had om zijn emoties de baas te worden. "Ik moest mezelf in bescherming nemen. Ik was des duivels", zei Hiddink, toen hij eenmaal achter de microfoon zat. "Kijk, in zo'n laatste seconde mag je hier nooit verliezen. Daarom bleef ik wat langer weg."

Op de vraag waarom hij teruggreep naar het 5-3-2 systeem en niet met het aangekondigde 4-3-3 begon, reageerde Hiddink kribbig richting Van Gelder. "Jij zei van de week nog tegen mij: misschien moet je eens even terugvallen. Ik heb naar jou geluisterd! Je praat jezelf tegen. Ik weet niet of je Tsjechië geanalyseerd hebt", ging Hiddink verder. "Maar dan weet je dat hun backs heel hoog staan en dat konden wij heel goed opvangen met het 5-3-2 systeem."

Plan van aanpak

Na een 3-1 zege op Kazachstan in het volgende duel volgde op 13 oktober een nieuwe deceptie met een 2-0 nederlaag tegen IJsland. Op de luchthaven van Reykjavik liet Bert van Oostveen. directeur betaald voetbal van de KNVB, zich ontvallen dat hij zo snel mogelijk wil praten met de bondscoach. "We zullen sneller en scherper gaan evalueren dan de vorige keer", zei hij.

Na dat gesprek liet de KNVB in een verklaring weten dat Van Oostveen en Hiddink samen tot de conclusie waren gekomen dat de aanpak rondom het Nederlands elftal "overtuigender" moest. Ook was er een "plan van aanpak" opgesteld.

Bij een bezoek aan Zuid-Korea bleek dat Hiddink zich niet helemaal kon vinden in de woordkeuze in het persbericht van de KNVB. "Plan van aanpak heb ik ook links en rechts gelezen", zei Hiddink tegen NOS Langs de Lijn. "Dat is niet mijn terminologie. We gaan proberen de lijn in de komende wedstrijden om te buigen naar boven."

Lot verbonden aan Letland

Tijdens de eerstvolgende persconferentie, op 7 november in Zeist, presenteerde Hiddink geen officieel plan van aanpak. Wel gaf hij aan hoe het anders moest met Oranje. “Als ik het gevoel zou hebben dat men niet meer wil, zou ik stoppen", zei hij. "Ik zit niet gebakken aan mijn stoel.”

Hiddink liet zich na een vraag van journalist Valentijn Driessen verleiden tot een toezegging. Bij een nederlaag in het het komende EK-kwalificatieduel met Letland zou hij opstappen. Daarmee verbond de keuzeheer zijn lot aan een goed resultaat tegen de Letten.

Een nederlaag tegen Letland leek op voorhand onwaarschijnlijk, maar toch stond er druk op het duel, mede ook door de oefennederlaag tegen Mexico (2-3 verlies) vijf dagen eerder. Zover liet Oranje het niet komen. Robin van Persie en Arjen Robben wezen Oranje met ieder een goal en een assist bij de 1-0 en 2-0 de weg en uiteindelijk won Oranje met 6-0.

Te allen tijde door

Na het duel met Letland bleef Hiddink in een persconferentie niettemin onduidelijk over zijn toekomst. "Ik sta in ieder geval nog onder contract bij de KNVB", zei hij voor camera van de NOS. "Ik weet dat jullie al lekker lang speculeren. Maar ik ben alleen met vandaag bezig."

Vier maanden later zat hij toch gewoon als bondscoach aan tafel bij de bekendmaking van zijn selectie voor de wedstrijden tegen Turkije en Spanje. "We hebben intern een paar dingen besproken en ik zit hier weer fris en goed", zei hij tijdens de persconferentie in het Hilton-hotel in Amsterdam

Zijn lot verbinden aan het duel met Turkije deed hij niet. “Ik ga te allen tijde door. Ook bij verlies tegen Turkije. Die uitspraak van toen had ook iets van ironie. Als je thuis van Letland verliest, moet je gaan. Deze wedstrijd tegen Turkije is anders."

Klaas-Jan Huntelaar veranderde in de slotminuut van Nederland-Turkije een schot van Wesley Sneijder van richting en voorkwam daarmee een thuisnederlaag (1-1). En de daaropvolgende 2-0 zege op wereldkampioen Spanje bood zowaar hoop voor de toekomst.

Andere rol

In juni ging Oranje echter opnieuw onderuit, thuis tegen de Verenigde Staten (3-4). Daarmee werd Hiddink in zijn tweede termijn de slechtste bondscoach in de geschiedenis van het Nederlands elftal na de eerste zeven wedstrijden. Hij boekte slechts twee zeges, speelde één keer gelijk en ging vier keer onderuit.

Met een 2-0 zege bij Letland besloot Hiddink zijn eerste jaar met een positieve noot, maar de twijfel bleef, ook bij Hiddink zelf, zo bleek.

Mogelijk was het zijn laatste wedstrijd als bondscoach van het Nederlands elftal. Drie dagen later liet hij in De Telegraaf weten te overwegen een stap terug te doen om plaats te maken voor Danny Blind.

"Ik heb mijn ideeën over een rol als senior-bondscoach", zei Hiddink tegen De Telegraaf. "Alvorens daar een beslissing over te nemen en mee naar buiten te treden, wil ik die gedachten eerst bij wat mensen in mijn omgeving neerleggen. Hoelang dat zal duren? Oh, daar kan ik binnen een uurtje uit zijn."

Twee weken later werd bekend dat Hiddink opstapt als bondscoach.