Zaak-Bashir: Het aanzien van Zuid-Afrika staat op het spel
Zuid-Afrika zit in zijn maag met de Sudanese president Bashir, die in Johannesburg is voor een top van de Afrikaanse Unie. Mensenrechtenadvocaten in Zuid-Afrika zijn naar de rechter gestapt en eisen dat Bashir wordt aangehouden voor de genocide in Darfur.
Bashir komt niet vaak meer buiten Sudan sinds het Internationaal Strafhof in 2009 een arrestatiebevel tegen hem afkondigde. Correspondent Bram Vermeulen denkt dat Bashir van de Zuid-Afrikaanse regering de garantie had gekregen dat hij ongestoord naar de top kon komen.
Nu herinneren mensenrechtenadvocaten de Zuid-Afrikaanse regering aan de verplichting het arrestatiebevel van het ICC uit te voeren. Zuid-Afrika heeft het oprichtingsverdrag van het Internationaal Strafhof getekend en geratificeerd en moet zo'n arrestatiebevel dus uitvoeren, is de redenering.
Groeiende weerzin
De rechter wil in elk geval de argumenten van de mensenrechtenadvocaten morgen horen. De rechter heeft alle grensposten opdracht gegeven om Bashir niet door te laten voor morgen 11.30 uur onze tijd die rechtszaak begint.
De top van de Afrikaanse Unie eindigt ook morgenmiddag. "Dan zien we dus wie het in Zuid-Afrika echt voor het zeggen heeft: de rechter of de regering", zegt Vermeulen. Het lijkt er volgens hem op dat de regering de groeiende weerzin op het continent deelt tegen het Internationale Strafhof. Afrikanen verwijten het ICC zich vrijwel alleen op Afrikaanse leiders te richten en andere leiders die ook bloed aan hun handen hebben steeds maar te laten schieten.
De regeringspartij ANC zei vanmiddag in een verklaring dat het Strafhof onderhand zijn doel voorbij is geschoten. Vermeulen wijst er wel op dat de meeste zaken die het Strafhof behandelt toch echt zijn aangespannen door Afrikanen zelf.
Grensbeambten omkopen
De woordvoerders van Bashir zeggen dat er niets aan de hand is en dat hij morgen na de top gewoon kan terugreizen, maar het moet blijken of de Zuid-Afrikaanse regering en de grensbeambten daar ook zo over denken. Het is de vraag of ze luisteren naar de rechter en Bashir tegenhouden.
Vermeulen vertelt dat hij Zimbabwanen sprak die vorige week zonder paspoort de grens van Zimbabwe met Zuid-Afrika zijn overgekomen door grensbeambten om te kopen. Dat kost omgerekend slechts 15 euro.
Zuid-Afrika presenteert zich graag als een land dat zich houdt aan mensenrechten. Het wordt dus een spannende dag morgen. "Het aanzien van Zuid-Afrika staat op het spel", aldus Vermeulen.