'Geen grote stelselwijziging op het spoor'

Minister Dijsselbloem van Financiën en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur willen geen grote veranderingen in de spoormarkt voor NS en andere vervoerders, ondanks de misdragingen van NS tegenover concurrenten.

Vrijdag stapte NS-directeur Huges op, nadat Dijsselbloem en de raad van commissarissen het vertrouwen in hem hadden opgezegd. Onder zijn leiding zijn concurrerende vervoerders Veolia en Arriva gedwarsboomd.

"We moeten niet ad hoc het hele bedrijf weer uit elkaar halen en opknippen. Daar hebben we in het verleden geen goede ervaringen mee", zei Dijsselbloem voor het begin van het Kamerdebat over de misstanden bij NS.

Dijsselbloem reageert op het idee van regeringspartij VVD, die de stations als eigendom wil weghalen bij NS. Dit zou de concurrentie met andere vervoerders eerlijker maken, verwacht VVD-Kamerlid De Boer.

Magisch medicijn

De oppositie ziet geen heil in het VVD-plan om na de rails, die in beheer zijn bij ProRail, ook de stations bij NS weg te halen.

Volgens SP-Kamerlid Bashir zijn de concurrenten van NS dan de lachende derde: "Waarom zouden we Arriva, een dochter van het Duitse staatsbedrijf Deutsche Bahn, een plezier doen door de stations bij NS weg te halen, terwijl de stations in Duitsland nog gewoon van Deutsche Bahn zijn?"

"In Engeland gaan de stations mee in de aanbestedingen, dat wil zeggen dat de vervoerder die op het traject mag gaan rijden ook verantwoordelijk wordt voor het beheer van de stations. Heeft de VVD dit alternatief al afgeschreven?", vroeg het Kamerlid Dik-Faber van de ChristenUnie.

Ook GroenLinks vindt dat het verleden niet heeft bewezen dat dit soort ingrepen helpen. "Dus nog weer een stuk uit NS trekken is ineens het magische medicijn? Kan de VVD dat uitleggen?"

"Als je échte marktwerking toelaat, dan kan het wel eens gebeuren dat Deutsche Bahn alles wint en dat NS op een gegeven moment niet meer bestaat. Kan de VVD zich dat voorstellen?", vroeg PVV-Kamerlid Madlener.

Maar de VVD heeft er groot vertrouwen in. De Boer: "Ik heb voor ogen dat NS een van de grootste vervoerders van Europa wordt." Madlener: "Dus u gelooft dat NS, zonder stations, kan concurreren met bijvoorbeeld Veolia van de Franse staat? Dat vind ik pas naïef."

Staatsbedrijf

De oppositie heeft verder veel kritiek op minister Dijsselbloem als aandeelhouder en staatssecretaris Mansveld als bewaker van de concurrentie op het spoor. Zij hadden volgens de oppositie de misstanden bij NS in de gaten moeten hebben.

Dijsselbloem vindt dat hij als aandeelhouder snel genoeg heeft gereageerd toen het negatieve rapport van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) openbaar werd. Wel vindt hij dat de NS-directie hem en de raad van commissarissen te laat heeft geïnformeerd.

Mansveld was eerder door de ACM gedeeltelijk op de hoogte gebracht. "Maar dit was louter vertrouwelijk bedoeld en niet voor publicatie. Ik mocht er niets mee doen." Mansveld heeft het toen zelfs niet aan Dijsselbloem doorgegeven. Die hoorde het daardoor pas een paar maanden later.

Regeringspartijen VVD en PvdA zijn het er over eens dat er een onderzoek moet komen naar NS als staatsbedrijf en de regels die daarvoor gelden. Het kabinet gaat dit voorbereiden.