OM past opsporingsregels militaire missies aan

Het Openbaar Ministerie komt met nieuwe instructies voor opsporingsonderzoeken tijdens militaire missies in het buitenland. In de nieuwe regels wordt beter vastgelegd hoe onderzoek moet worden gedaan als bijvoorbeeld een Nederlandse militair betrokken raakt bij een dodelijk schietincident.

De directe aanleiding voor de nieuwe aanwijzing van het college van procureurs-generaal is een zaak uit 2004, toen een Nederlandse luitenant in Irak bij een controlepost een Irakees doodschoot.

Grote fouten

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde in november dat het Nederlandse OM grote fouten had gemaakt in het onderzoek. Het OM wilde de luitenant niet vervolgen en werd daarin gesteund door de militaire kamer van het gerechtshof in Arnhem.

De nabestaanden van het slachtoffer stapten naar het Europese Hof. Dat oordeelde dus dat het onderzoek van het Nederlandse OM niet deugde. Zo hield het OM getuigenverklaringen achter die belastend waren voor de luitenant en was het verhoor van de militair slecht voorbereid. Ook raakten de kogels uit het lichaam van het slachtoffer zoek.

Opnieuw aangifte

Het OM trekt zich de kritiek aan en kondigt nieuwe instructies aan, maar ziet in de uitspraak van het Europese Hof geen reden om de luitenant alsnog te vervolgen. Advocaat Liesbeth Zegveld van de nabestaanden van het slachtoffer vindt dat onbegrijpelijk. Ze overweegt opnieuw aangifte te doen tegen de militair.

Als het OM blijft weigeren tot strafvervolging over te gaan, kan ze het hof in Arnhem opnieuw vragen een oordeel te geven. Destijds kende het hof de achtergehouden verklaringen van Iraakse militairen niet. "Hun verklaringen stonden haaks op die van de luitenant. Als het hof die had gekend, was het zeer waarschijnlijk tot een ander oordeel gekomen"’, zegt Zegveld.

Wel is ze er tevreden over dat het OM lering trekt uit de zaak en de instructies voor het onderzoek aanscherpt. "Dat is in ieder geval de winst van deze zaak."