Een boek lenen in de patatzaak

Door verslaggever Pauline Broekema

"De Sneeuwuil is uitgeleend, maar ik heb wel iets anders voor je." Willemien Akkermans helpt een klant van de Boekenuitleen in Rutten. Omdat de bibliobus het dorp bij Emmeloord niet meer aandoet, zijn bewoners een bibliotheek in een voormalige basisschool begonnen.

Het principe is simpel. Particulieren brengen de boeken in, en Willemien zet ze samen met andere vrijwilligers in de kasten. Mensen kunnen de boeken voor onbepaalde tijd gratis lenen.

Koffiehoek

Deze polderbieb is een van de vele particuliere initiatieven nu reguliere bibliotheken door bezuinigingen verdwijnen. Overal in Nederland ontstaan uitleenpunten in dorpshuizen, wachtkamers of wijkcentra.

In Rutten is het bovendien een manier om de saamhorigheid te versterken. In de koffiehoek van de Boekenuitleen wordt bijgepraat. Wie hulp nodig heeft bij het zoeken krijgt dat.

Verderop, in Tollebeek, moet je het zonder assistentie doen. Daar staan tegenover de supermarkt twee kasten in de vorm van een boek. Het personeel van de supermarkt heeft er zicht op en ziet geregeld mensen stoppen om even een boek te halen en er een voor terug te zetten.

Honderdduizenden boeken

Lezers lijken minder gehecht te zijn aan boeken. De boekenkast is uit veel huiskamers verbannen. Het vergaat het boek net als tijdschriften. Als het uit is doe je het weg.

De kringloopwinkels in West-Brabant, vertelt Robbert van Walsum van De Kringloper, halen jaarlijks honderdduizenden boeken op. En daar zitten veel vrijwel nieuwe exemplaren tussen. Wat echt niet meer verkocht kan worden gaat naar het oud papier. In de kringloopwarenhuizen verkopen ze jaarlijks zo’n 100.000 boeken.

Bieb in de tuin

En dan zijn er de particulieren die boeken achterlaten. Op stations, in een vensterbank of in een wachtkamer. Vaak met een sticker met het verzoek het boek door te geven. Of ze timmeren een huisje met wat planken voor in de tuin. Wie iets kwijt wil, kan daar zijn boek aan een ander gunnen. Lenen en er iets voor terugleggen is overal de regel. In Nederland zijn naar schatting inmiddels 450 van die minibiebs.

Boek met mayonaise

Mike de Rijcke van cafetaria ’t Hoekse in Sint Maartsendijk op Tholen, zag tot zijn verdriet de filialen van de bibliotheek verdwijnen. Sinds enkele maanden staat daarom bij zijn frituur een boekenkast. De Rijcke selecteert niet op categorie zoals ze dat doen in het Kringloopwarenhuis in Roosendaal.

Zelf is hij dyslectisch en werd met veel moeite aan het lezen gezet. "Daarom weet ik hoe belangrijk het is." Wie dat wenst, doet hij een suggestie aan de hand. Hoort allemaal bij de bediening: een patatje, een frikandel en een detective.