Gemeenten doen te weinig aan integratie migranten
Zeven op de tien gemeenten waar migranten uit andere EU-landen wonen, hebben problemen met hen. Dat komt naar voren in onderzoek van het Kennisplatform Integratie & Samenleving. Desondanks heeft een grote meerderheid geen gericht beleid voor die specifieke groep inwoners.
Gemeenten hebben vaak geen idee hoeveel Polen er bijvoorbeeld in hun gemeente wonen, zeggen de onderzoekers. De huisvesting van arbeidsmigranten is een probleem en voor de integratie van migranten hebben gemeenten al helemaal geen aandacht.
Gastarbeiders
De onderzoekers zien dat gemeenten vooral bezig zijn met praktische kwesties, zoals huisvesting. Volgens Marjan de Gruijter van het kennisplatform is het juist belangrijk dat gemeenten zich meer met integratie van arbeidsmigranten bezighouden. "Veel migranten hebben behoefte aan ondersteuning op het gebied van taal, zorg, onderwijs en schulden. Deze problematiek wordt nu onvoldoende aangepakt", zegt ze.
Wat met eerdere generaties gastarbeiders uit Turkije en Marokko gebeurde, dreigt nu volgens de onderzoekers weer. De gastarbeiders kwamen hier voor tijdelijk werk en waren vooral daarmee bezig. Tot ze soms na jaren tot de conclusie kwamen dat ze niet meer terug wilden naar hun land van herkomst, maar eigenlijk ook niet waren ingeburgerd in Nederland.
Het aantal arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa neemt nog steeds toe. Het zijn er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek nu zo'n 190.000, maar dat kunnen er ook meer zijn. De migranten schrijven zich lang niet altijd in bij de gemeente. Tien jaar geleden waren het er nog zo'n 70.000.
Gratis taalcursus in Limburg
In Noord-Limburg wonen veel Polen. In de gemeente Peel en Maas bijvoorbeeld, met 43.000 inwoners, staan zo'n 700 arbeidsmigranten ingeschreven. In de zomer zitten er nog veel meer Polen vanwege het vele seizoenswerk.
Dat geldt ook voor Venray en Horst aan de Maas. De drie gemeenten hebben vorig jaar de handen ineengeslagen voor een experiment met inburgering van de migranten. Ze schreven zo'n duizend mensen aan met de vraag of zij een participatieverklaring wilden tekenen. In ruil daarvoor zou de gemeente hen helpen een plek te vinden in de lokale samenleving.
Ook een taalcursus hoorde bij het aanbod. Er kwamen bijeenkomsten over de verschillen tussen Polen en Nederland, normen en waarden in de Nederlandse samenleving en rechten en plichten van arbeidsmigranten.
Lastige doelgroep
Monika Brzakala van Viva Polonia is betrokken bij het experiment. Ze vertelt dat er aanvankelijk nauwelijks reacties kwamen, maar toen Poolse organisaties werden ingeschakeld, ging het beter. Uiteindelijk hebben 220 mensen meegedaan.
Zij vindt het een goed initiatief. "We merkten dat mensen dankzij die participatieverklaring gingen nadenken over hun toekomst in Nederland. Tot die tijd waren ze eigenlijk alleen bezig met werken. Nu gingen ze bewust nadenken of ze eigenlijk in Nederland wilden blijven", vertelt Brzakala. Wat veel mensen over de streep haalde, was de gratis taalcursus die ze erbij kregen.
Weinig vertrouwen
Projectleider is Bert Peterse. Hij bevestigt dat het de gemeente in zijn eentje niet lukt om de Polen te interesseren voor het experiment. Polen hebben vanwege hun ervaringen met de Poolse overheid weinig vertrouwen in autoriteiten, verklaart hij. "Als je je moet melden bij de overheid is er wat aan de hand. Dit soort trajecten wordt dus gewantrouwd", zegt Peterse.
"We hebben er daarom bewust voor gekozen niet als gemeente mensen te benaderen. We hebben andere Polen gevraagd dat voor ons te doen. Vooral huisbezoeken bleken goed te werken. Het is een lastige doelgroep, mensen werken vaak flexibel, lange dagen en hun woonruimte is lastig", legt Peterse uit.
Het waren over het algemeen mensen die al meer dan vijf jaar in Nederland staan ingeschreven die hebben meegedaan. Zij waren volgens Peterse enthousiast over het experiment en hadden dit graag al eerder willen doen.
Maatje
Het experiment in Noord-Limburg is inmiddels afgelopen. Het heeft wel een vervolg gekregen met een 'kumpel-project'. Het Poolse woord voor maatje is kumpel en in de mijnen in Limburg had je ook de kompels, mijnwerkers.
Polen die dat wilden, hebben een kumpel gekregen die hen helpt bij het leren van de Nederlandse taal en het wegwijs worden in de Nederlandse samenleving.