Adviesraad: ons leger is kwetsbaar en Rusland wordt onderschat

De Nederlandse krijgsmacht heeft jaarlijks zo'n 3,5 miljard euro extra nodig, stelt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV), die de regering adviseert. De landmacht is door de bezuinigingen van de afgelopen jaren bijzonder kwetsbaar geworden, zegt het adviescollege.

Met het ingrijpen van Rusland in Oekraïne, de opmars van de terreurgroep Islamitische Staat in Syrië en Irak en de desintegratie van Libië, is volgens de AIV aan de grenzen van Europa een "gordel van instabiliteit" ontstaan die een directe bedreiging vormt voor de veiligheid van Europa. Daarom zou het leger moeten worden versterkt.

In een gesprek met de Volkskrant zegt vicevoorzitter Alfred van Staden dat het Nederlandse leger een zeer bescheiden omvang heeft en moet het in beginsel alleen ingezet worden in en rond Europa. "De missie in Mali is verdedigbaar, maar het is een grensgeval."

Rusland is probleem

In het rapport dat de Adviesraad op eigen initiatief opstelde, vraagt de AIV ook aandacht voor de rol van Rusland. "De kloof met Rusland is moeilijk te overbruggen. Van een strategische partner is het een strategisch probleem geworden."

Van Staden stelt dat de regering te optimistisch is over de mogelijkheden om op korte termijn terug te keren tot normale verhoudingen met Rusland. "Onze taxatie en analyse van Poetins beleid wijzen in een andere richting."

Van Staden zegt dat Nederland te lang heeft gedacht "dat we Rusland konden resocialiseren volgens onze waarden". "De regering lijkt zich bij monde van minister Koenders over te geven aan de gedachte dat het over twee of drie jaar wel weer 'business as usual' kan zijn."

De AIV wil dat Nederland weer tanks toevoegt aan het leger. Die waren in 2011 juist verkocht. "Bij een krachtmeting met Rusland is de kans zeer groot dat je zware pantsereenheden tegenover je ziet, en dat zou betekenen dat je buitengewoon kwetsbaar bent", zegt Van Staden. Maar ook voor een missie in het buitenland zijn de pantservoertuigen nodig, zegt hij. "De Denen beschikten in Afghanistan over enkele tanks en konden daardoor veel krachtiger optreden."

Diplomatie

Verhoging van het defensiebudget is volgens de Adviesraad een onderdeel van de oplossing. In het rapport staat dat een goede balans gevonden moet worden tussen de demonstratie van militaire kracht en het bewandelen van de diplomatieke weg.

Het rapport van de AIV komt een week nadat een groep prominenten had gepleit voor een forse verhoging van de Defensiebegroting.

De komende weken onderhandelt minister Hennis van Defensie met minister Dijsselbloem van Financiën over de begroting van haar departement. Van Staden verwacht niet dat de door hem bepleite miljardenverhoging snel wordt ingevoerd. "Dat zal zeker niet bij de volgende Prinsjesdag worden aangekondigd, daarom vinden we dat dit over een periode van tien jaar moet worden uitgesmeerd."