'Europese missie in Kosovo kan zo niet verder'
De EU-missie Eulex in Kosovo moet grondig worden hervormd of opgedoekt. Dat is de conclusie van een onderzoek naar het functioneren van de missie, die de afgelopen jaren honderden miljoenen euro's heeft gekost. “Het heeft geen zin om te blijven en hetzelfde te blijven doen”, valt in het rapport te lezen.
Eulex kwam in 2008 naar Kosovo, nadat het gebied zich onafhankelijk had verklaard van Servië. De missie, de grootste die de EU ooit buiten zijn eigen grondgebied uitvoerde, moest de politie en de rechterlijke macht in het door corruptie geteisterde land helpen om aan de Europese normen te voldoen.
Eulex nam jarenlang de meest gevoelige rechtszaken zelf in handen en assisteert Kosovaarse rechtbanken. Van de grote ambities is volgens het rapport bar weinig terecht gekomen. Het hekelt een cultuur waarin weinig aandacht is voor resultaten.
Gezakt
Toen de statistieken aangaven dat de missie matig functioneerde, was er eigenlijk niemand binnen Eulex die daar aandacht voor had, stelt het rapport. De missie moet vooral resultaatgerichter worden, denkt de schrijver, de Franse rechtsgeleerde Jean-Paul Jacqué.
Kosovo is tijdens het verblijf van Eulex zelfs gezakt in de corruptie-perceptie-index van Transparency International, een toonaangevende graadmeter die bijhoudt hoeveel corruptie burgers en bedrijven ervaren in een land. Kosovaren zelf zijn vaak cynisch over Eulex, dat in de volksmond 'Eulexperiment' wordt genoemd.
Geloofwaardigheid onder druk
EU-buitenlandchef Mogherini gaf opdracht tot het onderzoek naar aanleiding van een schandaal binnen Eulex, waarin een rechter van de missie zelf van corruptie werd beschuldigd. Die aantijgingen zijn volgens het rapport ongefundeerd. Wel heeft Eulex bij het onderzoeken van de beschuldigingen fouten gemaakt waardoor zijn geloofwaardigheid verder onder druk kwam te staan.
Ondanks de harde kritiek beveelt het rapport wel aan om Eulex een doorstart te laten maken. Zonder het werk van de missie was de situatie in Kosovo nog slechter geweest. Eulex heeft nog een mandaat tot de zomer van 2016.