Peilingwijzer: VVD en SP in de plus
In de eerste Peilingwijzer na de Statenverkiezingen zijn de VVD en de SP de winnaars ten opzichte van een maand geleden. De VVD wint bijna vier Tweede Kamerzetels en is met 27 tot 31 zetels afgetekend de grootste partij. De SP wint er twee en voert met 20 tot 24 zetels de groep achtervolgers aan.
In die achtervolgende groep zijn de PVV en D66 ten opzichte van een maand geleden de verliezers. De PVV levert ruim drie zetels in en staat op 18 tot 22 zetels, net als het CDA. D66 verliest er bijna drie en staat op 17 tot 21 zetels.
Opkrabbelen
De PvdA staat met 13 tot 17 zetels duidelijk achter dit viertal. De groep van kleinere partijen wordt aangevoerd door GroenLinks met 6 tot 8 zetels. Daarmee zet GL de voorzichtig opwaartse trend voort die al geruime tijd zichtbaar is.
Opmerkelijk is dat 50Plus opkrabbelt, nadat de partij in de Peilingwijzer vorig jaar een vrije val had gemaakt. De ouderenpartij staat op 3 tot 7 zetels, en dat is 1 à 2 zetels meer dan twee maanden geleden.
Zomer
Politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, zegt dat een duidelijke verklaring voor de verschuivingen ontbreekt. Ze liggen wel in lijn met de uitslag van de Statenverkiezingen, waarin de VVD en de SP het ook al relatief goed deden.
Louwerse wijst erop dat het huidige niveau van de VVD en SP niet uitzonderlijk is. De VVD stond afgelopen zomer hoger dan nu, terwijl de SP terug is op het niveau van een jaar geleden. De socialisten doen het wel duidelijk beter dan een half jaar geleden, toen ze naar 15 tot 19 zetels zakten. Dat was na de Algemene Beschouwingen, waarin partijleider Roemer het ook volgens de eigen achterban niet goed deed.
EenVandaag
De terugval van de PVV is ook in lijn met de ontwikkeling die vorige maand al zichtbaar werd. In de Peilingwijzer schommelt de PVV wat heftiger dan de andere partijen. Vlak voor de Statenverkiezingen was de PVV in de Peilingwijzer de grootste partij, maar de uitslag viel vervolgens wat tegen voor de partij van Wilders. En in de peilingen zien we dat terug.
Onderzoek van EenVandaag doet vermoeden dat een deel van de PVV-aanhang naar de SP is overgelopen. Maar heel duidelijk is het beeld niet en de weg naar de eerstvolgende verkiezingen is waarschijnlijk nog lang. Als het kabinet van VVD en PvdA de rit uitzit, zijn de volgende Kamerverkiezingen pas in maart 2017.
De NOS publiceert maandelijks de Peilingwijzer. Daarin worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond), I&O Research en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter de Peilingwijzer is te vinden op de website van politicoloog Tom Louwerse (Trinity College Dublin, Ierland).