Oude wagons decor bij herdenking bevrijding Westerbork

Het is precies 70 jaar geleden dat Kamp Westerbork werd bevrijd. Twee gerestaureerde Duitse goederenwagons vormen vanmiddag het decor bij de herdenking van de bevrijding van het kamp. De NOS doet om 14.00 uur rechtstreeks verslag van de herdenking op NPO 2 en NOS.nl.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork besloot vorig jaar vijf goederenwagons aan te schaffen die in de oorlog zeer waarschijnlijk zijn ingezet voor de deportaties van Joden, Sinti en Roma.

Twee daarvan zijn de afgelopen maanden gerestaureerd in Coevorden en vorige week geplaatst op de Rampe in Westerbork, waarvandaan destijds wekelijks een trein naar de concentratie- en vernietigingskampen vertrok. In 93 transporten werden 107.000 mannen, vrouwen en kinderen uit Westerbork weggevoerd. Slechts 5000 van hen overleefden de oorlog.

“Twintig jaar geleden was het nog ondenkbaar dat we zo’n wagon zouden aanschaffen”, zegt Dirk Mulder, directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork. “Toen waren we nog bang dat het naar kitsch zou neigen. Maar ons denken is veranderd. De jongere generaties hebben meer behoefte aan visuele geheugensteunen om te kunnen begrijpen hoe het is geweest. De wagons zijn bovendien een internationaal icoon voor de Jodenvervolging.”

Bij de restauratie is nieuw, duurzaam hout gebruikt. “We wilden de wagons zo authentiek mogelijk laten zien, maar het hout was in zeer slechte staat. Het was ook na de oorlog al een keer vervangen. We hebben daarom gekozen voor een restauratie met nieuw hout.”

Voorlopig krijgt het publiek alleen de buitenkant van de wagons te zien. “Als in de toekomst blijkt dat de bezoekers behoefte hebben om ook in de wagons te kijken, kunnen we daaraan tegemoetkomen”, zegt Mulder.

Tijdens het onderzoek naar de oude goederenwagons bleek dat de meeste transporten vanuit kamp Westerbork hebben plaatsgevonden in personenrijtuigen. Om aan dat beeld tegemoet te komen, is het herinneringscentrum bezig om ook een dergelijk rijtuig uit die tijd aan te schaffen.

Op het terrein staan verder een wachttoren en de reconstructies van een barak, de omheining en het woonhuis van de voormalige kampcommandant als visuele herinneringen aan het doorgangskamp.

Mulder benadrukt dat Westerbork terughoudend wil zijn in het gebruik van nieuwe, digitale middelen. “Met virtual reality kun je natuurlijk van alles laten zien, maar wij denken dat bezoekers zich dan onvoldoende realiseren dat ze op een bijzondere historische plek zijn. Dit onderwerp leent zich niet voor een soort Experience, dan ga je echt over een grens.”

NOS 70 jaar Bevrijding Kamp Westerbork
14.00-16.00 uur (NPO 2)
18.45 - 19.15 uur (NPO 2)
Presentatie: Rob Trip