Oranjeglossy in ambtelijke verpakking

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis

Het 'Jaaroverzicht Koninklijk Huis 2014' ziet er aan de buitenkant uit als één van de vele ambtelijke rapporten die vrijwel dagelijks in Haagse kantoren worden opgesteld, maar die ambtelijke verpakking verbergt een glossy-achtig, positief verslag van zo’n 150 pagina’s over het doen en laten van de leden van het Koninklijk Huis. Van hun 363 publieke optredens vorig jaar zijn er 100 in opgenomen.

De teksten zijn vlot en wervend en de foto’s zijn fleurig en professioneel. Omstreden kwesties, zoals omvangrijke paleisverbouwingen, komen niet aan de orde. Er is evenwicht tussen de wereld van glamour en glitter en de wereld van "gebeurtenissen en ontwikkelingen, groot en klein, verdrietig of blij", waarbij de onderdanen centraal staan.

YouTube

Het is de vijfde keer dat het jaaroverzicht het licht ziet. Koningin Beatrix begon ermee in 2010, om meer aandacht te krijgen voor de koninklijke activiteiten waarin "altijd de mens en de inhoud centraal staan", maar ook als antwoord "op een stijgende vraag naar informatie vanuit de maatschappij".

Dat was in de tijd van de kritiek dat Beatrix, Willem-Alexander en Máxima te eenzijdig in hoge en luxe kringen vertoefden. Ondanks de groeiende digitale activiteiten (website, app, YouTube, Facebook, Twitter) van het Koninklijk Huis is Willem-Alexander doorgegaan met de papieren uitgave van koninklijke jaaroverzichten.

Het net verschenen overzicht toont het beeld van de koning zoals zijn communicatieadviseurs dat willen tonen: dat van een bekwaam, toegewijd en onpartijdig staatshoofd dat zich zeer betrokken voelt bij 'gewone mensen' en hun zorgen.

Over de koning en koningin slaan de tekstschrijvers af en toe zelfs een reclameachtige toon aan. Cabareteske woordspelingen worden niet geschuwd. De nieuwjaarsreceptie van het koningspaar met de bouwwereld als speciale gast heet 'Een opbouwend begin'. Het in gebruik stellen van bijenkasten door Willem-Alexander krijgt als kop 'Bijenkoning'. En boven het stuk over het bezoek aan een wedstrijd van het Nederlands elftal staat 'Goal!'.

Beeldend

Dit beeldend taalgebruik kennen we uit de toespraken van de koning, gemaakt door speechschrijver Jan Snoek. Ook die vallen op door hun helderheid, inhoudelijkheid en geestigheid.

Het is voor de leesbaarheid pure winst, al oogt Willem-Alexander op de foto’s in het jaaroverzicht soms verrast door zijn eigen welsprekendheid en scherpzinnigheid. Uitgesproken senang ziet hij eruit op straat en op de sporttribune. Maar dat is geen nieuws, dat heb je wel vaker bij jaaroverzichten.