'Omstreden toneelstuk toch van Shakespeare'

Het omstreden toneelstuk Double falsehood is waarschijnlijk toch grotendeels geschreven door William Shakespeare. Uit nieuwe computerberekeningen blijkt dat het naar alle waarschijnlijkheid geen 18e-eeuwse vervalsing is, zoals lange tijd werd gedacht.

Double falsehood werd voor het eerst opgevoerd in 1727, ruim een eeuw na de dood van William Shakespeare. Schrijver Lewis Theobald zei dat hij drie teksten van Shakespeare had samengevoegd. Bewijs ontbrak, want de originelen waren verloren gegaan bij een brand.

De ontdekking werd met scepsis ontvangen. Velen, onder wie schrijver Alexander Pope, dachten dat Theobald het stuk zelf had geschreven en wilde meeliften op de populariteit van Shakespeare. Het toneelstuk werd daarom ook niet opgenomen in de canon van Shakespeare's werken.

Amerikaanse wetenschappers die op de computer een tekstanalyse van het stuk maakten, komen nu tot een andere conclusie. Tot hun eigen verbazing vertoont de tekst meer overeenkomsten met het werk van Shakespeare dan met dat van Theobald.

De onderzoekers vergeleken Double falsehood met 33 stukken van Shakespeare, 12 van Theobald en 9 van John Fletcher, met wie Shakespeare soms samenwerkte. Het werk bleek vooral aan te sluiten bij Shakespeares oeuvre.

"Ik was echt verrast dat er zulke sterke aanwijzingen in de richting van Shakespeare zijn. Ik had echt verwacht dat het om een nepper zou gaan", zegt onderzoeker Ryan Boyd.

Psychologisch profiel

Het onderzoek ging verder dan het tellen van woorden, zoals al jaren gebruikelijk is bij tekstanalyses op de computer. Dit keer maakten de onderzoekers als het ware een psychologisch profiel van de schrijvers door ook te kijken naar hoe ze omgingen met emoties, het gezinsleven, zintuigelijke indrukken en religie.

Volgens de wetenschappers moet Double falsehood zijn geschreven door een sociaal persoon met een redelijke opleiding. Dat paste niet bij het profiel van Theobald, die had doorgeleerd en als rigide bekendstond.

Er werd ook gekeken naar de verschillende bedrijven van het toneelstuk. Daarbij viel op dat vooral in de eerste drie akten de hand van de meester te herkennen was, terwijl de laatste twee meer leken op Fletchers werk.