Spaans stadje bloeit op na mislukte opknapbeurt fresco
Cecilia Giménez had het allemaal zó goed bedoeld. De hoogbejaarde vrouw kwam al haar hele leven in het kerkje boven op de heuvels van het stadje Borja. Ze trouwde er, haar twee zoons werden er gedoopt en haar zomerhuisje staat nog geen vijftig meter verderop. Dus toen ze zag dat het fresco uit 1930 wel een nieuw laagje verf kon gebruiken, besloot ze haar penselen te pakken.
Wat ze niet wist, is dat ze er wereldnieuws mee zou worden. In haar huisje komt een grote schoenendoos tevoorschijn. Eén voor één laat ze de krantenknipsels zien die ze verzamelde. ‘Das Wunder von Borja’, kopt een Duits artikel. Ook zijn er foto’s van het stadje en van haar met het fresco in een Japans tijdschrift.
Ze werd werkelijk belaagd door journalisten van over de hele wereld. Maar zo blij was ze er niet mee. “Ik kon alleen maar huilen, at niet meer en kon niet slapen.”
Hobbyschilder
Cecilia hielp wel vaker bij het onderhoud in het kerkje en schildert al jaren. In haar huisje hangen verschillende stillevens en landschappen. En een schilderij van haar zo geliefde kerkje. Maar die bewuste dag in de zomer van 2012 ging het helemaal mis. De wanden van het kerkje waren vochtig en de verf liep helemaal uit.
Van de oorspronkelijke afbeelding van Christus bleef weinig over. Het verminkte fresco wekte bij menig bezoeker op de lachspieren. "Het is een kruising tussen een leeuw en Paquirrín, de zoon van een bekende stierenvechter", zei iemand.
Als we een duur reclamebureau hadden ingehuurd, hadden we nooit zo veel succes gehad.
Francisco Miguel Arilla, de burgemeester van Borja, kan bijna drie jaar later nog steeds niet lachen om wat er is gebeurd. “Die eerste periode was vreselijk. Voor Cecilia, maar ook voor ons als gemeente. We kregen kritiek over hoe we met ons erfgoed omgaan.” En hij kreeg te maken met advocaten van de oorspronkelijke maker van het fresco.
Goud geld
Toch heeft de metamorfose van het fresco het stadje geen windeieren gelegd. Waar Borja voorheen zo’n 10.000 bezoekers per jaar ontving, kwamen er nu volgens grove schattingen in ruim twee jaar tijd zo’n 180.000. En dat merkt vooral de horeca. “Al hadden we een duur reclamebureau gevraagd om Borja op de kaart te zetten, dan zouden we nooit zo veel succes hebben behaald”, zegt de burgemeester.
Ik ben mezelf gebleven. Gewoon. Heel gewoon.
Als je het kerkje binnenkomt moet je nu eerst langs een loket. Want om het fresco – tegenwoordig goed beschermd achter glas - te mogen zien, moet één euro worden betaald. De opbrengst gaat grotendeels naar het plaatselijke ziekenhuis.
De ergste schrik is inmiddels weggeëbd bij Cecilia en heeft plaatsgemaakt voor een wat voorzichtige trots. Ze haalt een schilderij tevoorschijn met een afbeelding van Christus, die ze maakte op verzoek van een wijnhandel. De afbeelding komt op wijnflessen te staan. En in de Verenigde Staten wordt momenteel gerepeteerd voor een opera over het verhaal.
De 84-jarige is er zich van bewust dat zij het is die het stadje Borja op de kaart heeft gezet. Maar of ze veranderd is door het verhaal? “De mensen kennen me nu op straat,” zegt ze. “Maar ik ben mezelf gebleven. Gewoon. Heel gewoon.”