Vrouwen maken hardlopen tot groeimarkt
In de Europese Unie lopen ongeveer 50 miljoen mensen geregeld hard. Het aantal lopers is in de jaren tachtig (de eerste loopgolf) en vanaf eind jaren 1990 (de tweede loopgolf) sterk gestegen. En de laatste jaren is de groei nog in een stroomversnelling gekomen. Sommige onderzoekers spreken al van een derde loopgolf. Vooral vrouwen gaan de laatste jaren lopen, staat in Running Across Europe, het eerste Europa-brede onderzoek naar de hardlooprage dat vandaag is gepubliceerd.
Door de explosieve toename van het aantal lopers, groeit ook de markt voor hardloopartikelen snel. Het gaat vooral om schoenen en kleding. Maar ook sportdrankjes, gelletjes en horloges met gsm en hartslagmeter worden goed verkocht. In Nederland is Runner's World een van de weinige papieren bladen die de omzet flink zien groeien.
De Europese onderzoekers, onder wie professor Koen Breedveld van het Mulier Instituut van de Universiteit Utrecht, schatten de omzet van de hardloopmarkt in de EU op zo'n 10 miljard euro. Ze noemen hardlopen een van de grootste en snelst groeiende markten in de wereld.
Straatbeeld
De omzet van de Nederlandse hardloopmarkt wordt geschat op ruim een half miljard euro. Dat zou neerkomen op 214 euro per loper. Maar het kan ook meer zijn, want exacte cijfers zijn niet bekend en de schatting is gebaseerd op voorzichtige aannames.
De groei van de markt is zichtbaar in het straatbeeld. Want terwijl in de binnensteden steeds meer winkels leegstaan, schieten de hardloopwinkels als paddenstoelen uit de grond.
Grieken
Over de hardloopgolven was al het nodige bekend, onder meer door studies van het Mulier Instituut naar massale loopevenementen als de Dam-tot-Damloop en de Zevenheuvelenloop. Maar de samenwerking van een groot aantal Europese onderzoeksinstituten levert toch een verrassend beeld op.
Zo is opvallend dat in Noord- en West-Europa veel meer wordt hardgelopen dan in Oost- en vooral Zuid-Europa. Hoe verder je naar het oosten en naar het zuiden gaat, hoe minder mensen hardlopen. Italië en Spanje, die al jaren de beste Europese marathonlopers leveren, zitten ver in de achterhoede. Griekenland, de bakermat van het hardlopen, is hekkensluiter. Daar loopt slechts 4 procent van de bevolking weleens hard.
Denen
Overigens zijn vergelijkingen tussen landen niet altijd goed te maken. Denemarken lijkt het land met relatief de meeste hardlopers. 31 procent van de Denen van 15 tot en met 79 jaar loopt hard. Maar dat is wel volgens een ruime definitie: wie één keer per jaar hardloopt wordt al meegeteld.
Nederland zit in de Europese subtop, met 2,4 miljoen mensen (18 procent van de bevolking tussen 15 en 79 jaar) die minstens één keer per jaar hardlopen. Maar dat cijfer is uit 2007. Recente onderzoeken suggereren dat het aantal lopers snel toeneemt. In 2012 liep 13 procent van de bevolking minstens één keer per maand hard. En van hen liep bijna de helft minstens één keer per week.
Vrouwen
Uit het Europese onderzoek blijkt verder dat de loopsport snel feminiseert. In Duitsland, Denemarken en Hongarije lopen al meer vrouwen dan mannen hard. In Nederland is het nog niet zo ver. Hier is volgens de meest recente cijfers (uit 2012) 40 procent van de hardlopers vrouw.
De toeloop van vrouwen is een belangrijke oorzaak van de totale groei van het aantal hardlopers. En die toeloop van vrouwen wordt in verband gebracht met de toenemende behoefte van veel mensen om te werken aan hun gezondheid en hun uiterlijk.
De groei van het aantal hardlopers hangt verder samen met de groeiende populariteit van grote loopevenementen, die ook in toenemende mate professioneel worden georganiseerd. Veel mensen die al een beetje zijn gaan hardlopen, gaan serieus trainen om bij zo'n evenement goed voor de dag te komen.
Dertigers en veertigers
Hardlopen is vooral populair onder dertigers en veertigers. Dat is opmerkelijk, want de meeste sporten worden het meest door tieners en twintigers beoefend. Vanaf de vijftig jaar neemt het aantal lopers snel af.
En ten slotte lopen vooral hoger opgeleide mensen en mensen met hogere inkomens.
Drukke levensstijl
Dit alles hangt samen met het feit dat hardlopen goed past bij mensen uit de middenklasse die zich in het spitsuur van hun leven bevinden. Volgens het rapport is de gemiddelde loper een hoger opgeleide man of vrouw van middelbare leeftijd, die een drukke levensstijl combineert met een grote behoefte aan individualiteit en een sterke wens om te investeren in zijn of haar gezondheid.
Vooral hoogopgeleide werkende vrouwen met kinderen passen in dit profiel. Zij kunnen geen tijd vrijmaken voor een teamsport, maar kunnen wel tussendoor even hardlopen. Daarbij is hardlopen – anders dan teamsporten - voor veel mensen niet bijzonder prestatiegericht. Naast het verlangen naar een goede gezondheid en een aantrekkelijk uiterlijk, speelt de behoefte mee om na een zware werkdag de stress kwijt te raken.
Voorts past hardlopen volgens de onderzoekers bij de ‘protestantse arbeidsethiek’ van de Noord- en West-Europese middenklasse. Je moet er inspanningen voor verrichten en pijn voor verduren om het lekker te gaan vinden en er de vruchten van te plukken.