'Wij Italianen moeten zelf de samenleving veranderen'

De Italiaanse senaat heeft vanavond een nieuwe anti-corruptiewet aangenomen. De straffen voor corruptie worden hoger en de bestrijders van de corruptie krijgen meer bevoegdheden.

Een mijlpaal, want de afgelopen twee jaar blokkeerde de Senaat elk voorstel dat de regering indiende om iets te doen aan het bekende probleem van Italië. Jaarlijks zijn er tientallen miljarden euro’s mee gemoeid en dat zijn nog maar voorzichtige schattingen.

De regering van premier Renzi raakte de afgelopen maanden dan ook steeds meer gefrustreerd over de moeizame vorderingen. Want aan het buitenland wil Renzi ook laten zien dat Italië corruptie wel degelijk aanpakt.

Afgeperst

Banketbakker Santi Palozzolo kreeg er zelf mee te maken. Zijn familiezaak is een fenomeen op Sicilië, al drie generaties lang. In zijn etalage in Palermo liggen gebakjes met amandelen, aardbeien en marsepein.

Toen Palozzolo in gesprek ging bij de Kamer van Koophandel over verlenging van zijn licentie kreeg hij een duidelijke boodschap: “Om mijn licentie niet te verliezen moest ik honderdduizend euro op tafel leggen, in termijnen.”

Palozollo was verbijsterd. Want de afperser was niemand minder dan de voorzitter van de Kamer van Koophandel zelf. "Dit was de man die vanuit zijn functie over mijn belangen moet waken, en niet omgekeerd."

Moed

Palozzolo deed iets wat niet veel mensen durven in Italië: hij ging meteen naar de politie. "Dit soort dingen gebeuren in Italië. Maar ik heb niet geaarzeld en onmiddellijk besloten om het aan te geven bij de politie. Dit is niet normaal, en dit mag niet normaal zijn in een democratisch land als Italië."

Hij kreeg een microfoon opgespeld en bij de volgende ontmoeting werd ‘de onderhandeling’ over het geld door de politie opgenomen. Door de nieuwe anti-corruptiewet kunnen dit soort afpersers de dans niet langer ontspringen. De wet voorziet in langere straffen.

Dat verklaart mogelijk ook de weerstand die er tot nu toe was in de Senaat. Want partijen die zelf te maken kregen met corruptie tekenen liever geen wet die voorziet in de eventuele veroordeling van hun eigen politici.

Mechanismes

Die nieuwe wet heeft een belangrijke barrière doorbroken. Maar we moeten niet te vroeg juichen, zegt Rafaelle Cantone die verantwoordelijk is voor de bestrijding van corruptie. Hij werd door premier Renzi zelf aangewezen voor die taak. "De wet is alleen maar gereedschap. We moeten vooral mechanismes vinden die voorkomen dat corruptie kan woekeren."

Ook bakker Palozzolo vindt dat Italianen niet langer alleen naar de overheid moeten wijzen. "Uiteindelijk vormen wij, de Italianen, dit land. Dus moeten wij bijdragen om de samenleving te veranderen."