Grens tussen staatsbezoek en handelsmissie steeds vager

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis

Redacteur Piet van Asseldonk schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

De buitenlandse bezoeken die het koningspaar volgende week aflegt, illustreren het treffend: de grenzen tussen staatsbezoek en handelsmissie worden steeds vager. Onder Willem-Alexander heeft het staatsbezoek pijlsnel de gedaante van een handelsmissie aangenomen. De missie van de koning is een handelsmissie.

Koningin Beatrix duldde dat in de marge van haar staatsbezoeken handelsmissies meereisden. Nu is vaak het omgekeerde het geval: koning Willem-Alexander wil met zijn reizen Nederlandse economische missies status en slagkracht geven. Die conclusie dringt zich op als je de programma’s naast elkaar legt van de komende staatsbezoeken van Willem-Alexander en Máxima.

Rendementsdenken

Volgende week dinsdag en woensdag gaan ze naar Denemarken en daarna, donderdag en vrijdag, naar de Duitse deelstaten Sleeswijk-Holstein en Hamburg. Deze bezoeken zijn door hun combinatie met economische missies gericht op handelsbevordering. Het rendementsdenken – op zich niets mis mee in dit geval - heeft zich meester gemaakt van het koninklijk bezoekprogramma. Bij andere koningshuizen in Europa is deze trend ook zichtbaar.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die als taak heeft internationaal ondernemend Nederland te ondersteunen, zegt het klip en klaar. De dienst prijst de handelsmissies naar Denemarken, Sleeswijk-Holstein en Hamburg aan met de vaststelling dat ze "parallel lopen" aan bezoeken van de koning en de koningin. En dat het koningspaar "deel zal nemen aan enkele programmaonderdelen van de missies".

Franje en folklore

Voor de fijnproever wordt er nog wel bij vermeld dat het bezoek aan Denemarken een staatsbezoek is en dat die aan de Duitse deelstaten werkbezoeken zijn. Al zou je gelet op de inhoud ervan ook die reisjes (deel)staatsbezoeken kunnen noemen.

Afgezien van wat (monarchale) franje en folklore en enkele protocollaire verschillen lijken de drie bezoeken van het koningspaar als twee druppels water op elkaar. Economie en handel spelen de hoofdrol. Over het bezoek aan Denemarken meldt de Rijksvoorlichtingsdienst: "Het staatsbezoek biedt de gelegenheid de huidige samenwerking op economisch en maatschappelijk terrein met Denemarken te intensiveren."

Over de Duitse deelstaatsbezoeken zegt de RVD: "Doel van het werkbezoek is het verdiepen van de handels- en investeringsrelaties en het bevorderen van de samenwerking in met name de sectoren energie en life sciences/health." De hoofdthema’s van de drie koninklijke bezoeken zijn hetzelfde: duurzame energie en medische technologie.

Koning/koopman

In het koninkrijk Denemarken is koningin Margrethe de gastvrouw van het Nederlandse koningspaar, in de deelstaat Sleeswijk-Holstein is die taak weggelegd voor minister-president Torsten Albig en in de stadsdeelstaat Hamburg treedt burgemeester Scholz als gastheer op. Heel verschillend allemaal.

Dat het staatsbezoek en de deelstaatsbezoeken niettemin zoveel op elkaar lijken, heeft te maken met de prioriteiten van koning/koopman Willem-Alexander. Maar het illustreert tegelijkertijd dat economisch gezien zowel Nederland als Denemarken ook een soort Duitse deelstaten zijn.