Pleidooi: iedereen orgaandonor, tenzij...
In Nederland overlijden mensen onnodig omdat er te weinig donororganen zijn. Van alle Nederlanders heeft 40 procent zich geregistreerd als donor. Dat percentage blijft ondanks allerlei campagnes al jarenlang ongeveer op dat niveau.
Vandaag praat de Tweede Kamer over orgaandonatie. Farid Abdo, voorzitter van de commissie orgaandonatie van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat het roer om moet en dat de Kamer moet erkennen dat het huidige systeem niet werkt.
60 procent niet geregistreerd
"Wat ons het meest dwarszit, is dat een groot deel van de Nederlandse bevolking, 60 procent, niet geregistreerd staat als donor", zegt Abdo. "Dat leidt tot een aantal grote knelpunten. Ten eerste moeten wij die vraag stellen aan de nabestaanden op een zeer ongelukkig en emotioneel beladen moment, net voor of net na het overlijden. Midden in de rouwverwerking stellen wij de vraag of de organen beschikbaar zijn. Het is maar de vraag hoe overwogen de familie dan een keuze kan maken."
Een tweede knelpunt is dat die vraag de begeleiding in het verwerken van het verlies verstoort. "Wij begeleiden de families als professionals. Ineens moeten wij dan een zijpad in om die donatievraag te stellen. Die komt ongelegen, is ongelukkig en we moeten er veel uitleg over geven."
'Draai het systeem om'
In Nederland is het zo dat je jezelf als donor moet registreren. In veel andere landen is het andersom, dat je je moet laten registreren als je géén donor wilt zijn. "Dat is een onderbelicht punt in deze discussie", zegt Abdo. "Ze zeggen: het is je eigen keuze, zelfbeschikking, soevereiniteit over je eigen lichaam... Het punt is juist dat die 60 procent juist niet zélf de keuze maakt, maar iemand anders over hun organen beslist."
Wat als je het omdraait? "Een twintigtal EU-landen en nog veel meer landen wereldwijd doen dit al. Studies laten zien dat landen met zo'n systeem duidelijk meer donoren hebben. Wij hebben er alles aan gedaan om het aantal te verhogen, maar we blijven steken op een laag aantal donoren."
'Erken het probleem'
Abdo noemt het omdraaien van het systeem dé oplossing voor de lange termijn, maar zover is het voorlopig nog niet. Erkenning zou volgens Abdo eerste stap zijn. "Wat ik zou willen, is dat de politiek erkent dat we, ondanks alle goede initiatieven van de afgelopen jaren, zijn blijven zitten met een fundamenteel probleem. Dat we dat niet gaan oplossen met de huidige initiatieven."
"Het zou jammer zijn als die erkenning er niet komt, want dan gaat de discussie niet goed door en worden dezelfde initiatieven weer opnieuw gelanceerd. Dan gaan een volgend kabinet of andere Kamerleden dat weer evalueren en zijn we over een paar jaar weer op hetzelfde punt. Die erkenning is nodig."