'Schoon schip op ministerie van Justitie'

De onafhankelijke commissie die onderzoek gaat doen naar het ministerie van Veiligheid en Justitie moet 'de vinger leggen op zere plekken', vinden fractievoorzitters Slob van de ChristenUnie en Buma van het CDA.

"Twee bewindspersonen zijn afgetreden over een deal van vijftien jaar geleden. Er is iets goed misgegaan, ook op dat ministerie. Om daar schoon schip te maken is het van belang dat er onderzocht wordt wat daar fout is gegaan", zegt Buma.

Slob wil een onderzoekscommissie van het kaliber van de commissie-Davids, die na lang verzet van premier Balkenende de steun aan de Amerikaanse inval in Irak onderzocht. "Het moet een onafhankelijke commissie worden met veel gezag. Zo'n commissie is er niet om even met een onderzoekje te zorgen dat daarna de boeken weer gesloten kunnen worden."

Sfeer

Volgens Buma is er een sfeer op het ministerie ontstaan waardoor ambtenaren denken dat zij een minister niet hoeven te informeren. "En ik sluit niet uit dat het blijkbaar tijd kost om een bewindspersoon te vinden omdat er heel veel losse eindjes op dat ministerie zijn."

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft het kabinet gisteravond gevraagd om een onafhankelijk onderzoek. Premier Rutte wilde het eerst aan de nieuwe minister overlaten maar stemde uiteindelijk in. Wie de onderzoekscommissie gaat leiden en welke opdrachten en bevoegdheden de commissie krijgt, wordt later besloten.

Buma: "Het is een belangrijk en moeilijk ministerie, maar nu extra politiek beladen."

Ministers van Justitie sinds 1977, in bijna veertig jaar traden vier bewindslieden af:

- Job de Ruiter (CDA) van 19 december 1977 tot 4 november 1982.

- Frits Korthals Altes (VVD) van 4 november 1982 tot 7 november 1989.

- Ernst Hirsch Ballin (CDA) van 7 november 1989 tot 27 mei 1994. Trad af na de IRT-affaire over opsporingsmethoden, maar nog voordat de parlementaire enquête van de commissie-Van Traa met het onderzoek naar de affaire was begonnen.

- Aad Kosto (PvdA) van 27 mei 1994 tot 22 augustus 1994 i.v.m. het aftreden van Hirsch Ballin.

- Winnie Sorgdrager (D66) van 22 augustus 1994 tot 3 augustus 1998. Kwam in botsing met haar ambtenaren en met het Openbaar Ministerie over opsporingsmethoden. Het conflict leidde tot het ontslag van 'super-pg' Docters van Leeuwen.

- Benk Korthals (VVD) van 3 augustus 1998 tot 22 juli 2002. Trad af na kritiek van de parlementaire enquêtecommissie bouwfraude. Hij zou de Kamer onjuist hebben geïnformeerd. Korthals was het hier niet mee eens maar vond dat zijn geloofwaardigheid in het geding was. (Toen Korthals aftrad was hij inmiddels minister van Defensie.)

- Piet Hein Donner (CDA) van 22 juli 2002 tot 21 september 2006. Trad af na de presentatie van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar de Schipholbrand waarbij elf illegale personen omkwamen.

- Rita Verdonk was één dag echt minister van Justitie, van 21 september 2006 tot 22 september 2006, na het aftreden van minister Donner. Zij was wel minister op het ministerie van Justitie maar 'zonder portefeuille', van 27 mei 2003 tot 22 februari 2007. Het optreden van Verdonk in de zaak-Hirsi Ali leidde tot de val van het kabinet Balkenende II.

- Ernst Hirsch Ballin (CDA) van 22 september 2006 tot 14 oktober 2010. Hirsch Ballin werd in de afwikkeling van de Schipholbrand verkeerd geïnformeerd door ambtenaren van het ministerie van Justitie.

- Ivo Opstelten (VVD) van 14 oktober 2010 tot 9 maart 2015. Trad af nadat bleek dat op zijn departement toch informatie was gevonden over de zogenoemde ‘Teevendeal’, terwijl hij de Tweede Kamer had gezegd dat er niets meer te vinden was.

- Stef Blok (VVD) sinds 9 maart 2015 i.v.m. het aftreden van Opstelten.