Duitse wet voor meer vrouwen in topfuncties

• Hans Brom

  Buitenlandredacteur

Door buitenlandredacteur Hans Brom

Wat wil je nog meer als Angela Merkel je bondskanselier is? Veel meer! Want dat je regeringsleider een vrouw is, wil nog niet zeggen dat het in de regionen daaronder ook voor elkaar is. Dat vraagt om wetgeving en quota, vindt de regeringscoalitie van CDU en SPD. Vrouwen, ook in Duitsland, zijn ondervertegenwoordigd in het bedrijfsleven. Zo zit er bij de 30 grootste beursgenoteerde bedrijven geen enkele vrouw in de directie.

De wet die de Duitse Bondsdag vandaag heeft aangenomen verplicht met name grotere bedrijven meer vrouwen op leidinggevende functies te zetten. Vanaf 2016 moeten de raden van toezicht voor minstens 30 procent uit vrouwen bestaan. Meer dan 100 bedrijven krijgen met deze quota te maken.

Als zij niet aan de wettelijke eis voldoen, moeten ze iedere volgende vacature verplicht met een vrouw opvullen. Als dat niet lukt, mogen zij geen man benoemen, maar moeten wachten tot er wel een geschikte vrouw in het vizier komt. Voor zo’n 3500 middelgrote bedrijven gaat een iets soepeler regel gelden. Dat wil zeggen, ze moeten hun eigen quotum vaststellen en kunnen daar vervolgens wel aan worden gehouden.

Achter

Duitsland is op veel terreinen een voortrekker, maar loopt wat achter als het gaat om vrouwen in topfuncties. Bij 59 procent van de middelgrote bedrijven zit er geen enkele vrouw in de leiding. Kijk je naar heel Europa, dan is dat percentage 36 procent. Aanzienlijk lager dus. Bij een industriële reus als Volkswagen bijvoorbeeld, bestaat de raad van commissarissen uit 17 mannen en 3 vrouwen. Ook bedrijven als Daimler, BMW en Siemens zullen extra hun best moeten doen om goede vrouwelijke kandidaten op te sporen.

Noorwegen was in 2003 het eerste land ter wereld dat met een verplicht quotum kwam. Bij de grotere bedrijven is 40 procent van de directieposten gereserveerd voor vrouwen. In Nederland is er geen wettelijke regeling, maar wordt er een streefcijfer gehanteerd van 30 procent.

Cultuuromslag

Het was vooral coalitiepartner SPD die zich sterk maakte voor het wetsontwerp. De sociaal-democraten hopen dat de dwingende regels zullen leiden tot een cultuuromslag in het bedrijfsleven. De vaak liberale ondernemers zelf zien over het algemeen weinig in dwingende, van bovenaf opgelegde regels. We willen dat de beste persoon de baan krijgt, is vaak hun redenering.

Voorstanders van quota antwoorden dan: je moet actief op zoek gaan naar vrouwelijke kandidaten. Want als ze niet eens solliciteren, dan zul je ze ook nooit kunnen benoemen.