Rust bij verloskundige door Jaar van het Schaap

• Marieke de Vries

  Correspondent in China

Door correspondent Marieke de Vries in China

China begint morgen aan het Jaar van het Schaap. Of het Jaar van de Geit. Want het zit wat lastig met de vertaling. Yang betekent namelijk zowel schaap als geit. Het wordt allebei gebruikt.

Maar de vraag of dit jaar het Jaar van de Schaap of de Geit is, is niet het lastigste punt. Want volgens oud Chinees bijgeloof betekent het Jaar van yang ook ongeluk. Kinderen die in het Jaar van het Schaap geboren worden, zouden mak zijn en dus eerder volgers dan leiders. En dat is een ongelukkig leven, wordt gedacht. De kans is dan ook groot dat er komend jaar minder kinderen worden geboren.

In de verloskundigenpraktijk van dokter Wang Huixia in het Peking Familie Ziekenhuis is dat al te merken. "Vorig jaar, het Jaar van het Paard, zaten we overvol. Elke maand werden 230 tot 240 kinderen geboren, nu zijn dat er nog 100 tot 150. In mijn agenda voor volgende maand staan grote gaten."

Versoepeling

Dat is slecht nieuws voor de Chinese overheid, die een jaar geleden het éénkindbeleid versoepelde in de hoop dat er weer meer kinderen geboren zouden worden. Maar het loopt nog niet storm op de familieplanningsbureaus, waar echtparen zich moeten registreren voor een tweede kind. De overheid houdt namelijk nog wel steeds controle op wie een tweede krijgt en wie niet.

Zo mogen echtparen bij wie zowel de man als de vrouw enig kind zijn een tweede kind krijgen. Echtparen van wie de man of vrouw een broer of zus heeft, krijgen geen toestemming. De versoepeling kwam voort uit een overheidsenquête waaruit bleek dat 80 procent van de Chinese bevolking graag een tweede kind wilde.

Nu echtparen zich kunnen inschrijven, is in de grote steden Sjanghai en Peking maar 5 procent geïnteresseerd. "Dat komt doordat in steden de mening over ouderschap de afgelopen jaren compleet veranderd is", zegt professor Du Peng, beroemde demograaf van de universiteit van Peking.

"De stellen die nu kinderen krijgen, zijn van de éénkindgeneratie en ze vinden één kind dan ook genoeg. Dat zijn ze zelf ook gewend. Bovendien is hun levensstijl modern geworden en willen ze wat anders dan een huishouden met meer kinderen."

De meeste jonge getrouwde stedelingen werken hard aan hun carrière en hebben het al lastig genoeg om de kosten voor een kind te dragen. De woonlasten zijn hoog en goed onderwijs is duur. Ze kiezen er liever voor hun enige kind een goede opleiding te geven dan twee kinderen te moeten onderhouden die het misschien minder krijgen.

"Dat is wel zorgelijk", zegt Peng, "maar het zal uiteindelijk wel aantrekken. Ze hoeven zich niet allemaal meteen in het eerste jaar in te schrijven. Het komt ook doordat de overheid niets tegenover het nieuwe beleid stelt. Zoals kinderbijslag of goedkopere kinderopvang."

Intussen vergrijst China. Verwacht wordt dat in 2050 zo'n 30 procent ouder is dan 65 jaar. Dat is niet op te lossen met meer kinderen, maar het helpt wel. Volgens een overheidsrapport uit 2006 moet de bevolking halverwege deze eeuw uitkomen op 1,5 miljard.

Dat betekent dat het gemiddelde geboortecijfer op 1,8 moet uitkomen tegen 1,1 nu. Peng: "De éénkindpolitiek moest de armoede bestrijden, maar nu wordt het tijd om naar de sociale kanten te kijken. Onze ouderen moeten later verzorgd worden en hun kinderen wonen ver bij hen vandaan".

Verloskundige Wang Huixia geeft het voorbeeld. Ze is zwanger van haar tweede kind en zal ook nog eens in het Jaar van het Schaap bevallen. "Ach, wat voor de ander ongeluk betekent, betekent voor mij geluk. Als er minder kinderen geboren worden in het Jaar van het Schaap, maakt mijn kind straks meer kans ingeloot te worden op een goede universiteit of op een goede baan."