Turkije: samenwerking met Westen tegen jihadgangers steeds beter
Tijdens de snelle opmars van IS in Irak en Syrië kreeg Turkije al snel de bijnaam jihadist highway, snelweg voor jihadisten. Duizenden Europese jihadgangers vlogen naar Istanbul of een zuidelijker stad in Turkije en reisden over land verder naar Syrië.
Dat was ook het plan van de Nederlandse meisjes die afgelopen weekend in Turkije aankwamen. Twee van de drie konden worden gepakt, de derde is nog spoorloos.
"Als het nieuws over deze meisjes klopt, moeten westerse landen zich afvragen hoe die twee van 15 en 16 aan boord van een vliegtuig naar Istanbul zijn gekomen, met de bedoeling om naar Syrië te reizen", zegt Tanju Bilgiç, woordvoerder van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken tegen de NOS.
Informatie uitwisselen
Reizen naar Turkije is niet ingewikkeld: wie een paspoort heeft uit een Europees land kan met een simpel toeristenvisum Turkije binnenreizen. Dat gaat niet anders dan wanneer je op vakantie gaat naar Antalya of Istanbul.
Een jaar geleden vroeg Turkije aan Europa om informatie over mogelijke jihadgangers. In plaats van kritiek leveren, kan Europa beter helpen, zei Turkije. Een aantal Europese landen gaf in mei vorig jaar namenlijsten aan de Turken. Onder die landen zijn België, Frankrijk, Duitsland en ook Nederland.
"De samenwerking tussen de Turkse en westerse inlichtingendiensten wordt steeds beter en is de laatste maanden ook toegenomen", zegt Tanju Bilgiç. "De aanslagen in Parijs hebben het belang voor het uitwisselen van geheime informatie onderstreept. Wat betreft de communicatie en het delen van informatie moet de situatie nog verder verbeteren."
Bilgiç: "Turkije is regelmatig bekritiseerd. Op jaarbasis komen hier vele miljoenen toeristen, we kunnen ze niet allemaal als potentiële terroristen behandelen. Daarom kan effectieve beteugeling van buitenlandse strijders alleen tot stand komen als de landen van waaruit die strijders komen hun geheime informatie delen."
Verboden toegang
Turkije heeft een lijst met daarop tienduizend namen van ongewenste personen. Wanneer iemand die op deze lijst staat zich meldt bij de Turkse douane, stuurt Turkije die persoon terug.
"Die lijst is samengesteld met informatie uit andere landen. De afgelopen jaren hebben we zo'n 1100 mensen aangehouden en het land uitgezet. We hebben 500 mogelijke Syriëgangers de toegang tot Turkije ontzegd en teruggestuurd", zegt Bilgiç.
Gaten in de grens
Wanneer een mogelijke jihadist de grens met Syrië weet te bereiken, is het verhaal lastiger. IS en andere jihadistische groepen in Syrië hebben honderden kilometer grens met Turkije in handen. Die grens is op veel plekken poreus: het is mogelijk gaten in de grens te vinden.
Het Turkse leger en de grenspolitie bewaken de grens beter. Er zijn meer controleposten en meer hekken en diepe grachten, maar voor wie echt naar Syrië wil, is het nog altijd mogelijk de grens illegaal over te steken. Tijdens de strijd om Kobani bijvoorbeeld, glipten veelvuldig mensen de grens over.