'Daders MH17 niet vrijuit door verdrag Minsk'

Premier Rutte heeft in Brussel op de EU-top van president Porosjenko van Oekraïne bevestigd gekregen dat de daders van de MH17-ramp niet vrijuit gaan. Hun vervolging valt niet onder de amnestie-afspraak uit het akkoord dat vannacht in Minsk is gesloten over Oekraïne.

Rutte had zelf het gesprek aangevraagd met Porosjenko. De Oekraïense president is leidend in de kwestie, omdat het gaat over juridische stappen op Oekraïens grondgebied.

Porosjenko was uitgenodigd in Brussel om de regeringsleiders bij te praten over de situatie in zijn land. Na afloop van het beraad zei hij ook tegen de NOS dat de daders van de MH17-ramp "nooit amnestie zullen krijgen".

Minsk

Het akkoord in Minsk werd gesloten na onderhandelingen tussen bondskanselier Merkel, president Hollande, president Poetin en de Oekraïense president Porosjenko. Rutte heeft in Brussel ook met Merkel en Hollande om de tafel gezeten en de kwestie besproken. Zij zijn echter geen ondertekenaars van het verdrag.

In Nederland - bij het kabinet, de Tweede Kamer en de nabestaanden van de slachtoffers - was onduidelijkheid ontstaan over de betekenis van de amnestie-passage.

Voorzitter Piet Ploeg van de Stichting Vliegramp MH17, waarin nabestaanden zijn verenigd, is blij met de berichten van Rutte. "Het is goed nieuws", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Wij konden ons al niet voorstellen dat er een amnestie-regeling zou komen voor de daders van de MH17."

Verenigde Naties

De onduidelijkheid draaide allemaal om een passage uit het akkoord dat vandaag werd gesloten, die vrij vertaald het volgende betekent: "...het verlenen van gratie en amnestie via wetgeving, waarmee vervolging en bestraffing wordt verboden van personen die betrokken zijn bij gebeurtenissen in specifieke delen van Donetsk en Loegansk in Oekraïne.”

In het verdrag van Minsk van 5 september 2014 stond een soortgelijke passage. Maar in de juridische uitwerking stonden duidelijke uitzonderingen. Deze werden gerapporteerd door de Hoge Commissaris Mensenrechten van de Verenigde Naties.

Responsibility, however, will not be waived in a wide range of cases. These include: "(...) and persons who committed a crime connected with the crash of the ‘Malaysia Airlines’ flight MH17”. (Bron: Report on the human rights situation in Ukraine 16 September 2014)

Vrij vertaald betekent dit dat de amnestie niet geldt voor "personen die een misdaad hebben begaan die te maken heeft met het neerstorten van de Malaysia Airlines-vlucht MH17". Mogelijk komt deze uitzondering ook in de definitieve verdragstekst van vandaag.

Knoops

Strafrechtadvocaat Knoops zegt dat het erg belangrijk is voor Nederland dat de uitzondering ook op papier wordt gezet. "Juristen kijken naar tekst, niet naar de mondelinge toezeggingen. De mondelinge toezegging die Rutte heeft gekregen, is niet rechtsgeldig", zegt hij.

Knoops zegt dat de rechtspositie van Nederland niet erg sterk is, als de uitzondering inderdaad ontbreekt in de definitieve verdragstekst. Nederland heeft het verdrag namelijk indirect ook getekend, legt Knoops uit: "Een van de betrokken partijen is de OVSE. Er is namens de OVSE onderhandeld en getekend. Nederland is ook lid van de OVSE en valt er dus ook onder."