'Kobani ligt volledig in puin. Geen pand is meer bewoonbaar'

"Kobani is veranderd in een spookstad. Werkelijk alles is kapot, niets is ongeschonden", vertelt NOS-correspondent Lucas Waagmeester. Hij bracht als een van de eerste journalisten een bezoek aan de Syrische stad Kobani, die na een maandenlange strijd is heroverd op IS. Hij was ongeveer een uur in Kobani.

"We werden de grens over geloodst door de Turkse grenspolitie. Direct na de grens begint de bebouwing al van Kobani. De stad ligt volledig in puin, geen pand is meer bewoonbaar. Overal liggen granaten die niet zijn afgegaan. Ook zijn er veel kraters van de Amerikaanse bombardementen en de panden die daarnaast stonden zijn weggevaagd."

"In het uur dat ik er was, heb ik maar drie tot vier inwoners gezien. Verder wordt de stad alleen bewoond door Koerdische strijders en hun bevoorraders. Overal zijn barricades opgeworpen van op hun kant gegooide auto's en puin die dienst doen als checkpoint. Iedereen die je ziet heeft een of meerdere wapens omhangen."

Adreslijst

Ook kwam Waagmeester in de stad twee mannen tegen met een adreslijst in de hand. Die bleken voor de lokale overheid van Kobani te werken en gingen huis voor huis langs om te kijken in welke staat de panden zijn en of ze nog bewoonbaar zijn. "Heel opmerkelijk dat dat al binnen 48 uur na de bevrijding van de stad wordt gedaan. Ze willen zo een inschatting maken of mensen terug kunnen keren en hoeveel mensen er nu kunnen worden opgevangen", aldus Lucas Waagmeester.

"Ik heb de indruk dat het centrum op dit moment helemaal onder controle is van de Koerden en dat IS aan drie kanten van de stad op zo'n drie tot vier kilometer afstand is. We hoorden een aantal keren schoten in de verte en soms ook dichterbij. Ook vliegen er bijna continu straaljagers over van de internationale coalitie. Die controleren de stad en kijken of de Koerdische strijders hulp nodig hebben."

De volgende stap in de strijd is volgens Waagmeester om de landerijen rond de stad te heroveren, zodat de bevoorrading van de stad weer op gang kan komen. "Tot die tijd is het absoluut onmogelijk om terug te keren. Het is veel te gevaarlijk. Alles staat hier op instorten."

Toeval

Het was toeval dat Waagmeester de stad kon bezoeken. "Vanochtend kwamen we een commandant van de grenspolitie tegen die vertelde dat hij met een klein groepje journalisten de grens over zou gaan naar Kobani. We mochten mee", vertelt Waagmeester.

Om er zeker van te zijn dat het veilig genoeg was om de stad, vlak over de Turkse grens, te bezoeken, werd contact gezocht met verschillende bronnen in Kobani. "Maar iedereen is daar in een complete overwinningsroes, die roepen al snel dat het veilig is. Dus zo goed en zo kwaad als het ging maakten we een afweging en besloten te gaan."

Wel besloot Waagmeester zich alleen op de hoofdweg te begeven en niet te gaan kijken in zijweggetjes. "Dat is te gevaarlijk omdat IS erom bekend staat dat ze explosieven achterlaten als ze ergens weggaan."