'Toevallige econoom' Griekse minister van Financiën

Een van de eerste kabinetsbenoemingen die de nieuwe Griekse premier Tsipras bekend heeft gemaakt was die van een sleutelfunctie: minister van Financiën. Zijn keuze is opvallend. De radicale econoom Yanis Varoufakis is een man die graag zijn mening verkondigt. Onder meer op zijn veelgelezen blog, dat wat hem betreft gewoon doorgaat als hij minister is.

Varoufakis wordt de belangrijkste gesprekspartner van de zogenoemde trojka (Europese Unie, Internationaal Monetair Fonds en Europese Centrale Bank) waarmee Griekenland zaken doet. Syriza heeft de verkiezingen gewonnen met de belofte opnieuw te gaan onderhandelen over het terugbetalen van leningen en het bezuinigingspakket waarover Griekenland en de trojka afspraken hebben gemaakt.

De 'toevallige econoom', zoals Varoufakis zichzelf noemt, heeft daar uitgesproken ideeën over. De door Europa opgelegde begrotingsdiscipline en structurele bezuinigingen zijn "het cynisch afwentelen van de verliezen van de banken op de schouders van de zwaksten". De strenge voorwaarden waaraan Griekenland moet voldoen vergelijkt hij met 'waterboarding', de omstreden verhoormethode waarbij gevangenen een natte doek over hun gezicht krijgen die aldoor wordt overgoten met water.

Kleptocratie

Syriza is geen bestuurderspartij en bestaat vooral uit ideologen en linkse intellectuelen. De Grieks-Australische Varoufakis (53) studeerde in Engeland en doceerde in Australië en Griekenland. Voor zijn nieuwe functie gaf hij een baan aan de Universiteit van Texas op. Na de verkiezingsoverwinning van Syriza verwees hij op zijn blog naar een beroemd gedicht over de dood van de dichter Dylan Thomas: "Greek democracy resolved to rage against the dying of the light."

In interviews voorafgaand aan de verkiezingen kondigde Varoufakis aan korte metten te zullen maken met de steenrijken, als Syriza aan de macht komt. "We gaan de Griekse kleptocratie ontmantelen." Hij wil een einde maken aan de 'humanitaire crisis' in het land en zorgen dat een deel van de enorme schuldenlast van 320 miljard euro wordt kwijtgescholden.

Het is de vraag hoe hard de kleurrijke econoom het spel zal spelen. Europa en belangrijke landen als Duitsland hebben al kenbaar gemaakt dat Griekenland gewoon aan de afspraken moet blijven voldoen, al heeft het IMF beloofd het land te blijven steunen en uit te zien naar gesprekken met de nieuwe regering. Sommige analisten verwachten dat Syriza die onderhandelingen minder geharnast zal voeren dan het tijdens de verkiezingscampagne beloofde.

Hoe dan ook wordt het een zware klus voor de uitgesproken Varoufakis om te schipperen tussen de hooggespannen verwachtingen van de vele Grieken die op Syriza hebben gestemd, en de eisen waaraan Griekenland vooralsnog moet blijven voldoen.