'Je bent een stukje van jezelf kwijt'

Door verslaggever Mattijs van de Wiel

Vijf koperen kandelaars konden er gered worden na de brand. Van twee kapotte kandelaars is een goede gemaakt. Hij is niet gepoetst, hij ziet er nog geblakerd uit. Deze zondag staat hij in de andere kerk van het Zeeuws-Vlaamse dorp Hoek. Omdat de protestantse kerk op nieuwjaarsdag volledig is uitgebrand, is de dienst verplaatst naar de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, die meteen onderdak bood.

Voor de kerkgangers is het een beetje onwennig, de dienst in een ander gebouw. Dit was een paar jaar geleden nog ondenkbaar, zegt dominee Arie van der Maas. De twee kerken hadden niets met elkaar te maken. Maar inmiddels werken de twee gemeenten steeds meer samen. De komende weken zullen de diensten hier worden gehouden. Vandaag is de eerste na de brand. De kerkbanken zitten vol.

"Je bent een stukje kwijt van jezelf, van wat je leven was", zegt een van de kerkgangsters. De kerk stond centraal in het dorp, de toren bepaalde het aangezicht.

Maar de kerk stond ook centraal in het leven van deze gemeenschap. "Heel mijn familie, vanaf 1900 is hier gedoopt, getrouwd en begraven", zegt Ko Dieleman, penningmeester van de kerkraad. "Ik weet het, het zijn stenen en hout, maar de emotionele waarde is ontzettend groot. Voor veel mensen had het veel waarde, van vroeger. En nu is het weg."

Tranen

Een emotionele dienst is het. Op het scherm worden foto’s van de brand geprojecteerd. De lezingen, de preek, alles gaat over de brand. Er worden veel tranen weggeveegd. Ook de dominee krijgt het te kwaad, als hij vertelt over de vrijwilligers die zo veel tijd en energie in de kerk hebben gestoken.

Hij probeert ook te relativeren. "Het is natuurlijk heel erg, maar er zijn hier geen persoonlijke ongelukken gebeurd. En er is heel veel nood in de wereld, en ook persoonlijke nood bij mensen in dit dorp. Dus we moeten ook een klein beetje blijven nadenken."

De dominee heeft vrijdag even in de kerk kunnen kijken. Van het gebouw en het interieur is bijna niets te redden. Tinnen voorwerpen zijn weggesmolten, het orgel is helemaal weg, de preekstoel uit 1738 is helemaal afgebrand. Volledige herbouw van de kerk lijkt de enige oplossing, en daar zijn ze nu al over aan het nadenken. Ze zijn goed verzekerd.

De komende weken worden de diensten hier, in 'die andere kerk' gehouden. Of dat dan ook de opmaat is voor één kerk voor het dorp? Nee, zegt Dieleman. "Je voelt wel saamhorigheid. Wat er nu gebeurt versterkt de band. Misschien zal het er ooit van komen, maar één kerk is nu nog een brug te ver."