Musea pakken uit met kunst van Mondriaan

• Jeroen Wielaert

  Verslaggever

Het Gemeentemuseum Den Haag en andere musea in binnen- en buitenland kunnen vanaf nu meer en vaker werk exposeren van Piet Mondriaan.

Gisteren zijn de rechten op de collectie van de wereldberoemde Nederlandse kunstenaar vrijgekomen. "Er komt nu meer openbaarheid voor Mondriaan", zegt de Haagse museumdirecteur Benno Tempel. "Dat is voor ons heel belangrijk, we kunnen nu meer werk van Mondriaan delen met het publiek."

Het Gemeentemuseum bezit de grootste collectie van de in 1944 overleden kunstschilder ter wereld. "We hebben een zaal met tien werken van Mondriaan. Dat kom je nergens anders tegen."

Profiteren

Nu er geen rechten meer op de kunstwerken zitten, kunnen musea zich meer veroorloven met de collectie van Mondriaan. "We moesten elke keer betalen als we beeld van Mondriaan gebruikten. Dat is één keer niet zo erg, maar continu wordt het erg kostbaar. Vanaf nu kunnen we dingen doen die we tot nu toe moesten laten."

Het Gemeentemuseum gaat de Mondriaan-collectie dan ook uitbreiden. Andere kunstinstellingen met werk van Mondriaan profiteren volgens Tempel ook van de nieuwe situatie, zoals het Mondriaanhuis in Amersfoort, Villa Mondriaan in Winterswijk en het Stedelijk Museum in Amsterdam.

Later dit jaar zal een biografie van Mondriaan verschijnen die volgens Tempel een nieuw licht op de kunstenaar werpt. "In Nederland denkt men vaak dat zijn werk heel serieus is, heel zwaar op de hand en stijf. Het omgekeerde zou je ook kunnen zeggen. Het is ongelooflijk sprankelend, heel bij de tijd, heel modern. De kunst van Mondriaan oogt nog steeds heel erg fris. Dat willen we laten zien."

Blues

De rechten op de kunstwerken waren tot gisteren in handen van de Holtzman Trust. Toen Mondriaan op 72-jarige leeftijd in New York overleed, liet hij zijn werk na aan zijn vriend en kunstenaar Harry Holtzman. Holtzman had Mondriaan opgevangen in New York, nadat de Nederlander er tal van buitenlandse omzwervingen op had zitten.

Tempel: "Holtzman was een fantastische man." Hij bezorgde Mondriaan een appartement, gaf hem geld en bracht hem in contact met de blues en de boogiewoogie. "Hij heeft Mondriaan helemaal gepamperd."