Spaanse huurwet zet ondernemers op straat
Gerardo Perez opent de glazen vitrine aan de oude, houten gevel. Hier en daar laat de verf wat los. Hij plakt een naam over de poster. "De pianist die de komende dagen zou spelen is een ander geworden." Iedere dag is er live muziek in Café Central, al 32 jaar lang. Het is één van de bekendste en oudste jazzcafé’s van Madrid.
Perez is de eigenaar en neemt me mee naar binnen. Op een podium staat de vleugel onaangeroerd, want het is midden op de dag en dus etenstijd in Spanje. Gerardo loopt wat rond. Sinds zijn dertigste doet hij dat al hier in het café. Nu is hij boven de zestig en houdt zich vooral nog bezig met de programmering. Maar hoe lang nog, dat weet hij niet.
Het pand van Café Central is een van de tienduizenden dat na 1 januari mogelijk ontruimd wordt. De socialistische regering nam in 1995 een wet aan die een eind moest maken aan de situatie dat huurders van winkelpanden en café’s eindeloos kunnen blijven zitten voor een laag bedrag. Een contract mag na twintig jaar worden ontbonden als de huurder en verhuurder het niet eens worden over een nieuwe huurprijs. Dat gebeurt nu ook bij Café Central.
Poppenhuis
Een grote doos op de toonbank met daarnaast een rood, glimmend lint dat klaarligt. Er gaat een pop in met rode regenlaarsjes en een gebreid mutsje over het lange bruine haar. Así tienda op Gran Via, of beter bekend als ‘Het Poppenhuis’.
In dit kinderparadijs zou in de kersttijd een blije sfeer moeten hangen. Want de Spanjaarden doen ook al inkopen voor Reyes, Driekoningen, waarop kinderen de drie wijzen uit het oosten om cadeautjes mogen vragen. Maar ook hier valt het doek per 1 januari. Acht personeelsleden verliezen hun baan.
9000 euro
Susana Ezharriaga is de eigenaar van Het Poppenhuis. Haar grootouders zetten de winkel op in 1942 op de Gran Via, een grote verkeersader en winkelstraat in Madrid. Ze betaalden omgerekend zo’n 18 euro huur per maand. De huur wordt ieder jaar een beetje meer. Susana betaalt nu 9000 euro.
Dat klinkt veel, zegt ze. Maar ze weet dat de huurbaas misschien wel drie keer zoveel kan vragen. Alle grote merken zijn inmiddels gevestigd op Gran Via en dat zullen er alleen maar meer worden. Traditionele winkels kunnen die prijzen niet meer opbrengen en zullen dus verdwijnen. De huurbaas wilde niet praten over een contractverlenging. De huur wordt per 1 januari opgezegd, precies twintig jaar na het ingaan van de wet in 1995.
Dit is mogelijk de laatste pop die ik hier kan kopen.
Voordat de pop in de doos gaat, haalt een mevrouw nog even haar handen door het haar en trekt het gebreide mutsje recht. Deze oma kijkt er met glimmende oogjes naar. De pop is voor haar kleindochter. Dat de winkel dichtgaat vindt ze een triest verhaal, want ze komt hier al 39 jaar. Eerst voor haar dochters en nu voor de kleinkinderen. "Dit is mogelijk de laatste pop die ik hier kan kopen", zegt ze.
Gerardo Perez laat het er nog niet bij zitten en spant een rechtszaak aan tegen de eigenaar van het pand. Hij vreest voor zijn baan, want hij is de zestig al gepasseerd. Maar hij maakt zich ook zorgen om de dertig jonge personeelsleden die op straat komen te staan.
Perez geeft zich nog niet gewonnen. Voor Spaanse begrippen is hij een grote, stevige man. Of hij dat in de strijd gaat gooien? Hij moet lachen. Zijn compagnon is een kleine man, zegt hij, en die denkt er hetzelfde over. "Voordat dit café sluit, voordat ze ons eruit krijgen moet er nog heel wat gebeuren."