'We moesten eerst vertrouwen van Oekraïners winnen'

Pieter-Jaap Aalbersberg is zelf nooit op de rampplek van de MH17 geweest. Dat zegt het hoofd van de repatriëringsmissie voor de slachtoffers van de ramp in het NOS Radio 1 Journaal.

"Ik was daar als hoofd van de missie een risico-object. Het was mijn taak ook niet om naar de crash-site te gaan. Dat was voor professionals. De crash-site was voor ons een plaats delict waar alleen forensisch experts moeten komen."

Aalbersberg heeft vooral in Kiev gewerkt, zegt hij. Daar lagen zijn belangrijkste taken: onderhandelen met de Oekraïense regering, overleggen met Australië en Maleisië die ook bij het onderzoek betrokken waren, overleggen met de OVSE en met de Nederlandse regering. "Mijn belangrijkste taak was om ervoor te zorgen dat we in het gebied konden zijn en blijven en dat het veilig was."

Tevreden

Aalbergsberg is tevreden over de missie, hoe moeilijk en frustrerend die soms ook was en hoe veel slaap het hem ook heeft gekost. "We deden het voor de nabestaanden. We wilden iedereen terughalen, iedereen identificeren. Een paar weken later was ik in Nederland terug en dan vertel je wat je doet en dan zie je dat het heel belangrijk is voor de nabestaanden dat ze iets kunnen begraven of cremeren."

Hij roemt ook het regeringsbesluit om van de repatriëringsmissie geen politiemissie of militaire missie te maken. "Daardoor waren wij in wezen geen partij. We waren voor iedereen acceptabel voor het doel waarvoor we daar waren. We waren voor de Oekraïense overheid en de OVSE een goede partij en geen bedreiging voor de separatisten. Met de separatisten hebben we overigens niet onderhandeld, dat deed de OVSE voor ons. Daarnaast is Nederland ook een land met veel professionals en expertise op het gebied van rampen-identificatie."

Respectloos

Het contact met de lokale bevolking verliep aanvankelijk niet gemakkelijk. Dat verwonderde Aalbersberg niets. "De inwoners van die dorpen hadden ook iets vreselijks meegemaakt. Zo maar een vliegtuig dat uit de lucht komt vallen, lichamen in je tuin en in je huis. En nadat je met 800 mensen met respect hebt geprobeerd te zoeken naar slachtoffers, schrijft de internationale pers dat je respectloos bent. Het kostte even om een goede band op te bouwen met die mensen."