Dood koningin Fabiola is einde van uniek record

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis

Redacteur Piet van Asseldonk schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis

De dood van koningin Fabiola – vandaag wordt ze begraven – berooft onze zuiderburen behalve van een koningin ook van een uniek record. Bijna anderhalf jaar was België het enige land ter wereld dat tegelijkertijd twee koningen (Albert en Filip) en drie koninginnen (Fabiola, Paola en Mathilde) had. Nu moet het land verder met een koningin minder.

Sinds juli vorig jaar is Filip koning der Belgen en draagt zijn vrouw Mathilde de titel koningin der Belgen. Door zijn troonsafstand werd de Belgische koning Albert II ‘titulair gedegradeerd’ van koning der Belgen tot koning van België en koningin Paola diende zich niet langer koningin der Belgen, maar koningin van België te noemen.

Échte koningin

De Italiaanse aristocrate Paola Ruffo di Calabria moest die titel delen met de Spaanse gravin Fabiola Mora y Aragón. Met het overlijden van haar man koning Boudewijn in 1993 verloor Fabiola weliswaar automatisch elke koninginnentitel, maar als eerbewijs kreeg zij de titel koningin van België.

Vanaf de troonswisseling in juli 2013 tot het overlijden van Fabiola onlangs had België dus - naast twee koningen - maar liefst drie koninginnen.

Een koningin als staatshoofd – een échte koningin dus – heeft België overigens nooit gehad. Dat gaat veranderen. Dankzij een wetswijziging uit 1991 worden ook in België vrouwen bij de troonsopvolging niet langer achtergesteld bij mannen. De volgende ‘koning der Belgen’ is een ‘koningin der Belgen’. Die primeur is weggelegd voor de 13-jarige dochter van Filip en Mathilde: kroonprinses Elisabeth.

Boudewijn trouwde met Fabiola, net als hij streng katholiek, toen hij al koning was. Omdat zijn vader, Leopold III, vanwege zijn gedrag in de oorlog moest aftreden, kwam de 20-jarige Boudewijn in 1951 op de troon van zijn door de taalstrijd uiteenvallend land. Hij leed daar zichtbaar onder. Vandaar zijn bijnaam: le roi triste.

Fabiola was vrolijker en energieker. De schaduw die over het gearrangeerde, maar volgens insiders gelukkige huwelijk hing was dat het kinderloos bleef. Daarom volgde Boudewijns broer Albert hem op. Fabiola was ondanks haar eretitel ‘koningin van België’ van toen af aan het vijfde rad aan de wagen van de Belgische koninklijke familie: la reine triste.

Ze had niet veel op met de meer frivole en mondaine koning Albert en koningin Paola en zag uit naar de troonsbestijging van haar neef Filip en diens vrouw Mathilde. Dat heeft Fabiola (’54 jaar koningin, 1 kapsel’, kopte een Belgische krant) nog nét kunnen meemaken.