Miljoen minder kerstpakketten door crisis

Door Jeroen Schutijser, verslaggever economie

De markt van de traditionele kerstpakketten wordt steeds kleiner. Kregen aan het begin van de economische crisis, in 2008, nog 5 miljoen werknemers een kerstpakket van de baas, dit jaar zijn het er naar verwachting nog geen 4 miljoen.

Een van de verklaringen is dat veel bedrijven failliet zijn of fors gereorganiseerd hebben. Daardoor zijn er simpelweg minder mensen in dienst. Daarnaast kiezen veel werkgevers de laatste jaren voor de welbekende doos met wijn, soepstengels en ragout, of een bon van de VVV of De Pluim.

"Wij merken gewoon dat veel mensen het op prijs stellen als ze zelf een kerstcadeau mogen kiezen", zegt Jan-Pieter van der Heijden, marketing-manager van De Pluimen. "Ze vinden het zonde om dingen weg te gooien die ze ongevraagd in een kerstpakket krijgen. Daarbij zijn er ook steeds meer werknemers uit het buitenland die geen paté willen, of alcohol. Met een Pluim heb je dat probleem niet."

Bij de kerstpakketten is het pakket met veel levensmiddelen favoriet dit jaar. In vakjargon ook wel het vreetpakket genoemd, meestal met een waarde van 40 à 45 euro.

"Dat zie je altijd in slechte economische tijden. Dan willen mensen gewoon artikelen die het hele gezin kan gebruiken: van chocola tot zoutjes", zegt Casper Baan, manager kerstpakketten bij groothandel Sligro. "De ingewikkelde non-food-cadeaus blijven dan achterwege, zoals stoeltjes of afzichtelijke kandelaars die toch niemand neer wil zetten."

Klappen

Sligro, Makro en Hanos zijn in deze markt de grote drie en worden gevolgd door honderden kleinere bedrijven die zich aan het eind van het jaar ook storten op de markt van relatiegeschenken. Zoals De Knegt & Leeflang in Gouda. "Wij doen de wat exclusievere pakketten", aldus Kees Leeflang, die tussen neus en lippen opmerkt dat de cijfers van 'de grote jongens' sterk overdreven worden. "Juist Makro en Sligro hebben de afgelopen jaren klappen gekregen."

Dus dat bijvoorbeeld Sligro 1 miljoen pakketten produceert, zoals het bedrijf zelf zegt, lijkt Leeflang erg sterk.

Het samenstellen van een pakket is geen sinecure. Jan-Martijn Prins koopt 5000 kerstpakketten in voor de medewerkers van de Mediq-apotheken. "Ik doe dat nu voor het vierde jaar. Toen ik hier werd aangenomen, werd mij direct gevraagd: wil je met de kerstpakkettencommissie op pad? Die bestaat uit iemand van de raad van bestuur, een directielid en vier secretaresses. Ik heb me heerlijk vermaakt met dat gezelschap, vooral met de secretaresses, die uiteindelijk toch de dienst uit blijken te maken."

Het lid van de groepsdirectie zei dit jaar volgens Prins: het moet een vreetpakket worden. "Geen toeters en bellen. Zo veel mogelijk mensen moeten het lekker vinden en leuk. Dus vlees proberen we te vermijden en alcohol te beperken. Het is altijd heerlijk om te bakkeleien over of het pure hagelslag moet zijn of melk en witte of rode wijn."

Misverstand

Volgens Prins zijn de reacties overwegend positief. "Maar het is waar dat we altijd voor een veilige keuze gaan. Ik weet nog goed dat bij de VARA ooit een kerstpakket is uitgedeeld met 'de hoogst noodzakelijke dingen', zoals toiletpapier. Dat leidde tot enorme discussies. Daar lustten de honden geen brood van."

En om nog een misverstand uit de weg te ruimen: ragout is niet het meest gebruikte (en tegelijkertijd gehate) product in het kerstpakket. Casper Baan van Sligro: "Ragout zit maar in 20 procent van de pakketten. Slagroom is bij onze klanten favoriet. Dat zit in 70 procent van de geschenken."