NOS Nieuws

Na 82 jaar opknapbeurt voor de Afsluitdijk

  • Maino Remmers / NOS
    De Afsluitdijk heeft een opknapbeurt nodig - en krijgt een speciale doorgang voor vissen
  • De Nieuwe Afsluitdijk / Programma Rijke Waddenzee
    Zo komt de vismigratierivier eruit te zien
  • Maino Remmers / NOS
    De plaatselijke lunchroom, op de kop van de Afsluitdijk bij Den oever, kijkt uit op...
  • ANP
    ...het monument. "Dat lijkt op een uitkijktoren in de DDR", aldus verslaggever Maino Remmers

"Ze kwamen uit Zuid-Korea en dachten dat het de Suicide-Dike was. Dat kwam door het verhaspelen met het Engels voor Zuiderzeedijk", zegt Jan Doornbos, programmamanager van De Nieuwe Afsluitdijk, tegen verslaggever Maino Remmers.

Zo'n 300.000 toeristen komen jaarlijks dit Hollands waterkunstwerk bekijken. Maar de dijk, die sinds 1932 Noord-Holland en Friesland verbindt, is aan een opknapbeurt toe. De dijk moet ook voor toeristen aantrekkelijker worden.

Vandaag komen de plannen, waarover al sinds 2006 wordt gesproken, op tafel. Rijkswaterstaat gaat de dijk voor ruim 800 miljoen euro verstevigen. Daarnaast is er 82,5 miljoen euro beschikbaar voor een vispassage, een energiecentrale en een bezoekerscentrum. "In 2017 gaat de schop de grond in", zegt Doornbos terwijl langzaam de zon als een rode kogel uit de voormalige Zuiderzee oprijst.

Afsluitdijk toe aan flinke opknapbeurt

Rijkswaterstaat wil een veilige dijk, de vissers willen meer vis op het IJsselmeer en de provincie wil graag meer toerisme.

Wouter van der Heij (Waddenvereniging)

Spiering, stekelbaars, zalm, glasaal en de zeeforel proeven het zoete water van het IJsselmeer en willen er naartoe. Maar de kracht van het water in de spuisluizen tussen Waddenzee en IJsselmeer is te groot om het meer in te zwemmen. En een gat in de dijk maken, is geen optie.

Na lange studies is nu de 'vismigratierivier' bedacht. Dat is een vijf kilometer lange zigzaggende vistrap, waar de vis doorheen kan zwemmen terwijl het zoute water niet bij het zoete water kan komen. "Tegen de tijd dat het zout bij zoet komt, keert het getij en stroomt het water door het slingerende traject weer terug", zegt Wouter van der Heij van de Waddenvereniging.

Tal van partijen moesten rond de tafel omdat ieder een ander belang heeft. "Rijkswaterstaat wil een veilige dijk, de vissers willen meer vis in het IJsselmeer en de provincie wil graag meer toerisme." Er was een testopstelling om erachter te komen of de vissen die vismigratierivier wel op willen zwemmen. Het schijnt te werken, alhoewel onduidelijk is hoeveel vis er gebruik van zal maken. Kosten van het project: 55 miljoen euro.

Zo komt de vismigratierivier eruit te zien

"De spiering in het IJsselmeer sterft nu langzaam uit, omdat ze niet kan paaien. De vissen zijn ook te klein omdat ze niet kunnen trekken", zegt Van der Heij. Terwijl we erover praten klinkt een bons op de deur van onze reportagewagen. Voor de deur staat een visser, met een volle plastic zak spiering. "We zijn hartstikke blij dat dit plan doorgaat", zegt hij.

Bij de opknapbeurt van de Afsluitdijk wordt ook een grotere energiecentrale gebouwd. Er staat nu nog een proefopstelling van Blue Energy, de techniek waarmee energie wordt gewonnen uit het verschil in zoutconcentratie van zoet en zout water. Het principe is sinds de jaren zeventig niet verder uitgewerkt, maar de techniek is bewezen.

Een opfrisbeurt kan ook geen kwaad voor het monument dat aan de Noord-Hollandse kant van de dijk staat. Daar zijn nu helemaal geen nutsvoorzieningen. "Elke dag wordt het vuile water opgehaald en het schone water gebracht. De stroom komt van een aggregaat", zegt programmamanager Jan Doornbos.

Het monument oogt als een uitzichttoren in de DDR. Dat past wel bij het Lenin-achtige beeld van Cornelis Lely dat er ook staat. De plaatselijke lunchroom serveert koffie, voorverpakte broodjes en de 'Monumenthamburger'.

Het monument aan de kop van de Afsluitdijk bij Den Oever

Toch moet het met het opkalefateren van de dijk geen kermis worden. "Het kale, strakke ontwerp past bij de dijk, die puur functioneel is" zegt Doornbos. "Maar de horecaruimte is veel te klein voor de grote stroom toeristen. Er komt een bezoekerscentrum in Kornwerderzand."

Misschien moet de dijk een internationale naam krijgen. The Dutch Line? The Long Stretched Stopper? "Nee joh, gewoon Afsluitdijk. Want dat is het!", zegt de programmamanager terwijl de koele bries langs hem waait.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl