Laagste olieprijs in ruim vier jaar

De prijs van ruwe olie blijft dalen. Vanmiddag bereikte de olieprijs het laagste peil in meer dan vier jaar. Een vat ruwe Brent-olie kostte minder dan 79 dollar en daalde even naar 78,71 dollar. Voor zo'n lage prijs moeten we terug tot september 2010.

Deze zomer kostte een vat nog meer dan 110 dollar, sindsdien is de prijs met 30 procent gedaald.

Energiehonger

De belangrijkste oorzaken van de daling van de olieprijs zijn de geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten en Oekraïne en de tegenvallende en afzwakkende economische groei in belangrijke delen van de wereld, zoals Europa, China, India, Rusland en Brazilië.

Minder bedrijvigheid leidt tot minder vraag naar olie, terwijl de olieproductie niet verminderd wordt. Integendeel, de Verenigde Staten is door de enorme productie van schalie-olie een steeds grotere producent geworden.

OPEC

De Organisatie van Olieproducerende landen (OPEC) zit in de maag met de overproductie en prijsdaling. In een woensdag verschenen rapport wordt geschat dat de vraag naar OPEC-olie volgend jaar afneemt met 1 miljoen vaten per dag, omdat de Amerikanen genoeg hebben aan hun eigen schalie-olie.

Op 27 november komt de OPEC in Wenen bijeen. Het oliekartel zou het liefst de prijs in de buurt van de 100 dollar houden.

Maar nu de productie verminderen kost meer geld en slaat nog grotere gaten in de staatsfinanciën van de OPEC-landen, zonder dat zeker is of het helpt. De Saudische olieminister Ali al-Naimi voelt er niet veel voor. "Wij gaan niet over de olieprijs. De markt bepaalt de prijzen." aldus Al-Naimi.

Pomp

Aan de benzinepomp is de daling wel merkbaar, maar door de benzinevoorraden en termijncontracten blijft de prijsdaling nog achter bij die van de ruwe olie. Bovendien wordt ruwe olie verhandeld in dollars en de duurdere dollar doet de daling voor een deel teniet.

Daar komt bij dat ruwe olie als grondstof minder dan eenderde van de benzineprijs uitmaakt. "Het leeuwendeel zijn accijnzen en btw. Die zijn goed voor meer dan een euro per liter", zegt NOS economieredacteur André Meinema. "Het effect van een olieprijsdaling is dus navenant kleiner." Benzine kostte deze zomer gemiddeld 1,73 euro, nu is dat ongeveer 1,62 euro.

Nadeel

Goedkopere olie kan een impuls geven aan de economie. Energieslurpende bedrijven in de chemie en de staal- en aluminiumindustrie zijn goedkoper uit. Goedkope olie en dus bijvoorbeeld goedkopere benzine drukt de inflatie en verhoogt de koopkracht.

Maar de huidige olieprijs maakt het zoeken en bovenhalen van olie uit moeilijk winbare velden, zoals in arctische gebieden en in de diepzee, onbetaalbaar en onhaalbaar. Daar is een olieprijs van minstens 100 dollar per vat voor nodig.

Veel oliemaatschappijen schroeven om die reden hun miljardeninvesteringen terug en zetten projecten on hold. Bedrijven die actief zijn in de olie- en gasindustrie met schepen, installaties en advies komen daardoor weer in de problemen.