Einde Eerste Wereldoorlog herdacht
Op veel plaatsen in Europa wordt uitgebreid stilgestaan bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. Vandaag precies 92 jaar geleden, op 11 november 1918 om 11 uur 's ochtends, ging de wapenstilstand in die de Fransen, Engelsen en Duitsers een paar uur eerder in een treinwagon ten noordoosten van Parijs hadden getekend.
Schattingen over het aantal levens dat de oorlog heeft geëist lopen uiteen. Zeker is dat er tien miljoen militairen zijn gesneuveld en vele miljoenen burgers zijn omgekomen.
Het tot nu toe laatste slachtoffer van de Eerste Wereldoorlog viel in 1986, 68 jaar na de wapenstilstand. Een boer in België reed bij het ploegen van zijn akker op een granaat en stierf ter plekke.
Explosieven
In West-Vlaanderen wordt elk jaar nog 250.000 kilo niet ontplofte munitie opgehaald door de Explosieven Opruimingsdienst. Ook in Frankrijk, zoals in Romagne-sous-Montfaucon, vinden de bewoners explosieven en gebruiksvoorwerpen uit de Eerste Wereldoorlog. De Nederlander Jean-Paul de Vries heeft er een museum, met spullen die hij voor een deel op zijn eigen land vond.
Hij ging als klein jongetje op vakantie naar Romagne en kreeg van de campingbaas een bajonet. "En toen was ik verkocht", zegt De Vries.
Oorlogsverklaring
De Eerste Wereldoorlog begon in de zomer van 1914. Aanleiding was de moordaanslag door een Bosnisch-Servische student op de Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger aartshertog Franz Ferdinand in Sarajevo, op 28 juni 1914. Een maand later verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan het opstandige Servië, waarop Rusland zijn bondgenoot op de Balkan te hulp schoot.
Ondertussen was het Duitse leger gemobiliseerd, ter ondersteuning van Oostenrijk-Hongarije. De aartsvijand van Duitsland, Frankrijk, maakte zijn troepen in reactie ook gevechtsklaar. Dezelfde dag, 1 augustus, verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland.
Drie dagen later verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland en waren alle Europese grootmachten in staat van oorlog. Later zouden ook Italië en de Verenigde Staten zich bij de strijdende partijen voegen.
Neutraal
Nederland bleef in de Eerste Wereldoorlog neutraal. Toch ging 'De Grote Oorlog' niet aan ons land voorbij.
Nederland kreeg te maken met meer dan een miljoen Belgische vluchtelingen. De meesten gingen na een paar weken terug. De ongeveer 100.000 Belgen die hier bleven werden ondergebracht in kampen. Burgers gingen onder meer naar Nunspeet en Ede. Belgische militairen werden ondergebracht in een kamp in Harderwijk.
Daarnaast waren de economische gevolgen groot. Handel met het buitenland was zo goed als onmogelijk. In Nederland heerste daardoor armoede en hongersnood.