Apothekers verkopen vaak 'nee'
Door onze redacteuren Rinke van den Brink en Hugo van der Parre
Door zorgverzekeraars verplicht gestelde voorkeursgeneesmiddelen zijn vaak niet leverbaar. Uit onderzoek van de NOS blijkt dat apothekers duizenden keren per dag 'nee' verkopen aan patiënten. Die krijgen dan een vervangend middel mee, met dezelfde werkzame stof maar met een ander uiterlijk en andere hulpstoffen. Dat kan leiden tot verwarring bij de patiënt die zijn medicijnen niet herkent en soms tot foutief medicijngebruik. Apothekers zijn veel tijd kwijt aan het geven van uitleg daarover.
Preferente medicijnen
De voorkeurs- of preferente geneesmiddelen zijn patentvrije medicijnen die veel worden gebruikt. Alle farmaceutische bedrijven maken dergelijke middelen zoals bijvoorbeeld cholesterolverlagers, maagzuurremmers, pijnstillers en sommige antibiotica. Sinds juli 2008 vergoeden zorgverzekeraars er van al die middelen nog maar één, vaak de goedkoopste.
De apothekers zijn verplicht deze middelen te leveren aan de patiënt. Elk jaar wijzen de zorgverzekeraars allemaal hun eigen voorkeursmiddelen aan. Aanvankelijk gebeurde dat elke zes maanden en soms zelfs elke drie maanden. De voorkeursmiddelen veranderen dus geregeld. Door de grote vraag naar de voorkeursmiddelen - en vooral ook doordat het voorkeursmiddel geregeld verandert - ontstaat er schaarste. Fabrikanten zijn niet altijd in staat tijdig te leveren.
NOS Net
In een onderzoek van NOS Net geven apothekers aan dat zij soms tot tientallen keren per dag een ander middel moeten meegeven dan het preferente medicijn. Volgens hun waarneming gaat het om tientallen verschillende geneesmiddelen per maand. De cijfers van de groothandels Mosadex, Mediq en Brocacef bevestigen dit. Op grond van cijfers uit een reeks bronnen heeft de NOS berekend dat iedere dag gemiddeld tussen de 6000 en 8000 patiënten een ander geneesmiddel krijgen in de apotheek dan het door de verzekeraars voorgeschreven voorkeursmiddel.
Lees hier wat apothekers zeggen over het beleid rond voorkeursgeneesmiddelen
Volgens sommige apothekers bieden fabrikanten soms een middel tegen een heel lage prijs aan. Als dat middel door een verzekeraar wordt aangewezen als voorkeursmiddel, dumpen ze hun voorraden tegen die lage prijs, maar weigeren voor diezelfde prijs te produceren. En de verzekeraars houden de bedrijven onvoldoende aan een leveringsplicht. Sommige fabrikanten stoppen met de productie van medicijnen waarop ze de winstmarge te klein vinden. Andere bedrijven moeten dan plotseling meer leveren en dat lukt lang niet altijd meteen. Een belangrijke reden voor de problemen is de korte tijd tussen het aanwijzen van een geneesmiddel als voorkeursmiddel en het van kracht worden van die aanwijzing.
De apothekers zeggen dat ze veel tijd kwijt zijn met het uitleggen aan patiënten dat ze een ander middel meekrijgen en met de klachten van patiënten daarover. Het wisselende uiterlijk van middelen brengt risico's met zich mee voor het veilige medicijngebruik. Dat blijkt ook uit een nog niet gepubliceerd onderzoek dat de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie dit voorjaar hield onder apothekers en hun cliënten in Amersfoort. Volgens een studie van november 2006 worden er elk jaar 19.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis als gevolg van problemen met medicijngebruik en dan gaat het alleen over de vermijdbare gevallen.
Groothandel erkent de problemen, de verzekerraars nemen maatregelen, lees verder.
Bogin, de brancheorganisatie van fabrikanten van generieke geneesmiddelen, zegt in een reactie "dat het niet mogelijk is om op korte termijn grotere voorraden voor de Nederlandse markt beschikbaar te krijgen, omdat de tijd voor de productie vier tot zes maanden bedraag." Bogin geeft aan al in een vroege fase voor de effecten die nu optreden te hebben gewaarschuwd. "Uit het oogpunt van de patiënt is nu een onwenselijke situatie ontstaan, die kan worden opgelost door een ander en beter beleid dan het huidige voorkeursbeleid."
Lees hier de complete reactie van Bogin