Geen goed beeld van corruptie onder ambtenaren

De Rijksrecherche vindt dat er meer onderzoek moet worden gedaan naar corruptie onder ambtenaren. Die zijn volgens onderzoeken weinig bij corruptie in Nederland betrokken, maar de recherche vermoedt dat de bekende gevallen, vooral in de bouw, maar het topje van een ijsberg vormen.

Volgens de Rijksrecherche is het beeld zo eenzijdig, dat het haast niet kán kloppen.

Uit de onderzoeken blijkt dat het aantal meldingen van omgekochte ambtenaren bij de opsporingsdiensten klein is vergelijkbaar met de omvang van het ambtenarenapparaat en corruptiegevallen komen relatief vaker voor bij rijksambtenaren dan in de gemeenten. De helft speelt zich af in de wereld van bouw en onroerend goed.

Te weinig

Maar volgens de rijksrecherche is het aantal onderzochte zaken te beperkt om een antwoord te geven op de vraag waar de risico's voor omkoping zitten, waar dit gebeurt en wat de schade is voor de integriteit van de overheid. Hiervoor moet veel meer onderzoek gebeuren, bijvoorbeeld naar de vraag in hoeverre omkoping in Nederland wordt ontdekt.

De rijksrecherche bekeek in de periode 2003 tot 2007 221 meldingen van corruptie of kwetsbaarheid voor corruptie. Bij die zaken waren 265 ambtenaren betrokken. Tegen 87 van hen is nader onderzoek ingesteld en bij 80 procent is proces-verbaal opgemaakt van een strafbaar feit. In 53 gevallen ging het om omkoping.

Rijksambtenaren en bouw

Afgezet tegen het geschatte aantal ambtenaren in de civiele openbare sector van ongeveer 334.000 zijn het weinig meldingen en onderzoeken. Jaarlijks komt 1 op de 19.000 ambtenaren voor in een onderzoek. In meldingen gaat het om 1 op de 6000.

Verhoudingsgewijs komen meer rijksambtenaren voor in de meldingen dan gemeenteambtenaren. Zij zouden het gevoeligst zijn voor omkoping. Relatief veel van de rijksambtenaren wonen in Limburg en Utrechten en ook van de gemeenteambtenaren wonen er naar verhouding veel in Limburg.

In 36 van de 59 onderzoeken van de Rijksrecherche zijn de belanghebbenden bedrijven. Driekwart daarvan is actief in de sector bouw en onroerend goed.

Duitsland

In Duitsland spelen bouwbedrijven maar in een kwart van de gevallen een rol bij omkoping. Daar worden ook dienstverleners (27%), technologiebedrijven (18%), handelsondernemingen (9%), transportbedrijven (9%) en medicijnenfabrikanten (9%) regelmatig in verband gebracht met omkoping van ambtenaren.