Eerste officiële demonstratie in Moskou

Door correspondent Geert Groot Koerkamp in Moskou

Honderden mensen zijn zondagavond in Moskou de straat op gegaan om te demonstreren voor het recht om te mogen demonstreren. Dat recht ligt verankerd in de Russische grondwet.

Bij soortgelijke betogingen kwam het eerder steeds tot een treffen met de politie. Voor het eerst hebben de demonstranten nu het groene licht gekregen van de Moskouse autoriteiten.

Zoals op elke 31e van de maand heeft een grote politiemacht zich samengepakt rond het Triomfplein in het centrum van Moskou. Het is een vertrouwd beeld, net als de mensen die zwijgend bij de uitgang van metrostation Majakovskaja staan, een papier in de hand waarop met grote zwarte letters het cijfer 31 staat geschreven.

Maar nieuw is dat de politie via de megafoon de mensen oproept door te lopen naar de locatie voor de officieel toegestane demonstratie.

Gezamenlijke overwinning

Sinds vorig jaar zomer komen elke 31e van de maand mensenrechtenactivisten en oppositiegroepen naar het plein om aandacht te vragen voor artikel 31 van de grondwet. Daarin staat dat Russische burgers het recht hebben de straat op te gaan en te demonstreren, zonder toestemming van de overheid. Die is het daarmee niet eens en dat leidde steeds tot harde confrontaties tussen demonstranten en politie. Tot zondag.

"Deze demonstratie is onze gezamenlijke overwinning,'' zegt de 82-jarige Ljoedmila Aleksejeva, het frêle boegbeeld van de Russische mensenrechtenbeweging en de belangrijkste initiatiefnemer voor de bijeenkomst. Zij heeft in haar onderhandelingen met het stadsbestuur officiële toestemming voor de bijeenkomst weten te bereiken.

"Voor het eerst is het ons gelukt deze demonstratie te houden zonder de dreiging van politieknuppels. Dat is de verdienste van iedereen, die elke 31e van de maand naar dit plein is gekomen, wetend dat hij daarvoor gearresteerd en veroordeeld kon worden.'"

Rookbommen

Terwijl ze spreekt klinkt van de andere hoek van het plein geschreeuw. Een kleine groep demonstranten, aanhangers van de schrijver Eduard Limonov, raakt slaags met de politie. Er worden rookbommen gegooid en de politie pakt een paar betogers op. Limonov verwijt Aleksejeva dat ze is gezwicht voor de eis van de autoriteiten dat de demonstratie zich beperkt tot achthonderd deelnemers. Daarom houdt hij zijn eigen betoging, zonder toestemming.

Hij krijgt weinig steun van de andere demonstranten, die zich al opmaken voor de volgende betoging op Oudejaarsavond. Sommigen reppen al overmoedig van een heuse mars naar het Kremlin.