Liveblog debat regeringsverklaring
23.30
Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren is de laatste spreker van vandaag. Het debat gaat morgen verder. Premier Rutte zal de Kamer dan antwoorden.
23.04
SGP-leider Kees van der Staaij. Hem wordt gevraagd naar de gedoogrol die hij eventueel zal gaan spelen. Volgens Van der Staaij zijn hier geen formele afspraken over gemaakt.
22.45
ChristenUnie-leider André Rouvoet is aan de beurt. Geen interrupties.
22.41
Halsema zegt dat dit kabinet een keuze voor polarisatie heeft gemaakt "door de ferme wil zich uit te leveren aan een beweging die het vergroten van de tegenstellingen een doel noemt".
22.19
GroenLinks-leider Femke Halsema krijgt het woord. Zij vindt dat het kabinet is samengesteld uit "de fine fleur van het Haagse establishment van de afgelopen decennia".
22.13
Wilders vraagt aan staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten om morgen te laten weten of zij haar Zweedse paspoort wil inleveren. Als zij dat niet wil, zal hij een motie indienen.
21.50
Wilders roept het kabinet op om te onderzoeken of de Grondwet zo kan worden veranderd dat het staatshoofd geen deel meer uitmaakt van de regering. Doet het dit niet, dan komt de PVV zelf met een initiatiefvoorstel.
20.58
PVV-leider Geert Wilders begint zijn bijdrage met een min of meer schertsende aanval op de vorige spreker: Pechtold. De D66-leider zei dat Wilders eigenlijk de touwtjes in handen heeft in dit kabinet, terwijl hij eerder liet weten dat hij politiek asiel zou aanvragen als de PVV-leider aan de macht zou komen. Wilders stelt nu voor om Pechtold dan maar te helpen bij het inpakken van zijn koffers. "Neem uw morele superioriteit mee en vertrek uit Nederland."
20.40
Pechtold verwijt Rutte dat hij te weinig doet tegen de economische crisis. "Laat D66 nou denken dat de economie en de staatsschuld de komende jaren centraal zouden staan. Maar de coalitie benoemt immigratie en veiligheid als haar darlings."
20.35
Pechtold noemt Wilders "de echte leider, de gedoger, de gijzelnemer" van dit kabinet.
20.30
Het debat gaat verder. De beurt is aan Alexander Pechtold. "Daar zit het dan: het kabinet waarvan twee informateurs zeiden dat het niet kon."
19.00
Er wordt een dinerpauze ingelast. Het debat wordt om 20.25 uur hervat.
17.50
D66-leider Alexander Pechtold verwijt het CDA zich aan de PVV te hebben uitgeleverd en noemt dat "politieke hypocrisie". Van Haersma Buma zegt daarop dat zijn partij haar verantwoordelijkheid neemt en op een aantal punten nu eenmaal afspraken heeft kunnen maken met de PVV.
17.34
CDA-fractieleider Sybrand van Haersma Buma begint aan zijn termijn.
17.25
Roemer zegt te willen voorkomen dat de recessie wordt misbruikt voor de afbraak van wat Nederland sociaal maakt.
17.17
Roemer noemt VVD en CDA medeplichtig aan de uitvoering van de discriminerende agenda van Geert Wilders. Volgens hem kan Wilders onbeperkt scoren, zonder dat hij verantwoordelijkheid hoeft te nemen.
17.08
SP-leider Emile Roemer begint aan zijn bijdrage. "Het kabinet dat eigenlijk helemaal niet kon, is er toch gekomen."
17.00
Er wordt kort geschorst voor een sanitaire stop. Het debat loopt inmiddels al flink uit. Stef Blok had 40 minuten spreektijd, maar door alle interrupties heeft hij bijna twee uur achter het spreekgestoelte gestaan.
16.30
VVD-fractievoorzitter Blok wijst de kritiek van de hand dat het kabinet-Rutte niet wil hervormen. Hij wijst erop dat er een prestatiebeloning komt in het onderwijs en dat er grote aanpassingen worden doorgevoerd in het overheidsbestuur. Verder zegt hij dat er in een formatie nu eenmaal compromissen moeten worden gesloten.
16.10
D66 en GroenLinks zeggen aan de interruptiemicrofoon dat het kabinet met zijn bezuinigingen werk "vernietigt". Pechtold van D66 wijst erop dat er geen hervormingen worden doorgevoerd in bijvoorbeeld de WW, het ontslagrecht en de woningmarkt. En de verhoging van de AOW-leeftijd wordt geparkeerd, aldus Pechtold.
15.40
Blok zegt dat de VVD niet wil bezuinigen om af te rekenen met linkse hobby's, maar om af te rekenen met het leven op de pof. "De bezuinigingen zullen bij iedereen pijn doen, maar de pijn zou veel groter zijn als we nu niet de moed hadden om die maatregelen te nemen, voegde hij eraan toe."
15.20
VVD-fractievoorzitter Blok denkt dat het kabinet er voor kan zorgen dat meer mensen hun leven zelf in de hand gaan nemen. Volgens hem kan er meer ruimte komen voor creativiteit, lef en ondernemerschap.
15.05
De nieuwe VVD-fractievoorzitter Stef Blok begint aan zijn termijn. Hij wijst erop dat het een bijzondere dag is voor de VVD en dat Rutte de eerste liberale premier in honderd jaar is.
14.40
Cohen botst met PVV-leider Geert Wilders. Wilders verwijt Cohen aan de interruptiemicrofoon dat de PvdA niks doet tegen mensen die "met de pet gooien" naar hun inburgeringscursus. Cohen zegt dat dit geen reden is om mensen het land uit te zetten, zolang het bestaande middel van boetes niet langer is uitgeprobeerd.
14.30
PvA-leider Cohen zegt dat Rutte niet lichtvaardig moet rekenen op steun van zijn partij, die grote en principiële bezwaren heeft tegen dit kabinet en tegen het regeer- en gedoogakkoord. Volgens hem ademt het kabinet de geur uit dat "erbij hjoren en meedoen" niet geldt voor mensen die niet van westerse afkomst, "of eigenlijk: moslim" zijn.
14.07
De Tweede Kamer begint aan het debat over de regeringsverklaring. Als eerste is PvdA-leider Cohen aan de beurt. Hij feliciteert VVD-leider Rutte met de totstandkoming van zijn rechtse kabinet, Ruttes eerste voorkeur. "Maar hij betaalt een hoge prijs, want Wilders' wil is wet."
13.30
De rij met belangstellenden voor de ingang van de Tweede Kamer groeit. In de ochtend stond er een klein aantal mensen te wachten, nu zijn het er tientallen.
11.20
De fracties gaan vergaderen. Om 14.00 uur gaat het debat verder.
11.15
De nieuwe CDA-fractievoorzitter Van Haersma Buma spreekt over een "krachtige regeringsverklaring". Ook benadrukt hij dat de CDA-fractie geen probleem heeft met de dubbele nationaliteit van Veldhuijzen van Zanten.
11.11
De PvdA vindt de regeringsverklaring ook een kopie van het regeerakkoord. Verder wijst PvdA-leider Cohen erop dat de maatregelen vooral de lage en middeninkomens zal treffen.
11.09
De SP is geschrokken door het verhaal van Rutte. "Het was hard, kil en onpersoonlijk."
11.04
"Zielloos" noemt D66-leider Pechtold de regeringsverklaring. "Het was een herhaling van de boodschappenlijst die hij al een tijdje opsomt. Die herhaling bracht hij wel overtuigend". Pechtold miste passie. "Ik kreeg het idee dat ze op het ministerie nog zo'n doos carbonpapier hadden gevonden."
11.05
GroenLinks-leider Halsema mist visie in het verhaal van Rutte.
11.02
CU-leider Rouvoet spreekt van een "kil verhaal".
10.59
PVV-leider Wilders reageert op de regeringsverklaring van Rutte. "Ik vind dat hij het heel goed bracht". Hij zal tijdens zijn inbreng wel eisen dat CDA-staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten haar Zweedse paspoort inlevert. Maar Wilders zal geen motie van wantrouwen indienen. Als de motie geen meerderheid krijgt, zal Wilders zich daar bij neerleggen.
10.57
Rutte is klaar met zijn regeringsverklaring, die 26 minuten heeft geduurd. Aan het einde van zijn betoog memoreert hij zijn liberale voorganger Cort van der Linden die in december 1913 zijn regeringsverklaring aflegde. Van der Linden vroeg de Kamer "de aard van het kabinet naar zijn wezen en niet naar zijn schijn" te beoordelen. "En dat zeg ik hem vandaag na... Wacht u op onze daden."
10.31
Premier Rutte begint met zijn regeringsverklaring. Hij bedankt eerst zijn voorganger Balkenende "Hij heeft zich voortreffelijk ingezet voor Nederland". Volgens Rutte is door de bijzondere constructie van dit kabinet veel ruimte voor samenwerking met alle fracties in de Tweede Kamer. Het belangrijkste doel van het kabinet is volgens de VVD'er "het land sterker uit de crisis te laten komen". Er moet stevig bezuinigd worden. "We moeten snoeien om te groeien", aldus Rutte.
10.21
De voorzitter van de Tweede Kamer Gerdi Verbeet heet het nieuwe kabinet van harte welkom in de Tweede Kamer. De ministers en staatssecretarissen zitten allemaal in Vak K, het deel van de plenaire zaal waar de regering zit. Het debat over de regeringsverklaring kan niet beginnen, omdat er eerst enkele Kamerleden beëdigd worden.