De papegaaienman en zijn papegaai
Deze week vindt in Japan de VN-conferentie over biodiversiteit plaats. Daar wordt besproken wat er moet gebeuren om het uitsterven van soorten tegen te gaan. In Nederland spant Eric van Kooten zich in voor de Kaapse papegaai. Portret van een papegaaienman en zijn papegaai.Door verslaggever Roel Pauw
Achter zijn huis ergens aan een provinciale weg in de buurt van Twello heeft Eric van Kooten een grote schuur en twaalf volières. De vogels die erin zitten zijn allemaal papegaaien die oorspronkelijk in Afrika voorkomen: Grijze Roodstaart, Roodbuik en Rüppell Papegaai.
Eric van Kooten is gepassioneerd papegaaienkweker en zoals hij het zelf zegt al jaren 'verliefd' op de Kaapse Papegaai. "Schitterende vogel met zijn korte lijf en die enorme snavel."
Toch heeft hij ze niet in zijn bezit. Dat komt doordat de dieren, zoals gezegd, erg zeldzaam zijn en dus vreselijk duur. Vorig jaar kreeg hij een vijftal paartjes aangeboden. Legaal, want in gevangenschap gefokt en voorzien van alle nodige certificaten. Ze moesten 15.000 euro per koppeltje kosten. Kansloos.
Ondergang
Toch is Van Kooten bijna dagelijks bezig met de Kaapse Papegaai, want dank zij zijn liefhebberij en zijn opleidingen (biochemie en IT) heeft hij zich ontwikkeld tot een deskundige die contacten onderhoudt met allerlei mensen en instanties die er net als hij op uit zijn de Kaapse Papegaai van de ondergang te redden.
Dan gaat het bijvoorbeeld over het voer dat je je papegaaien geeft: even een mailtje sturen aan fokker X. Over een internationaal stamboek dat moet worden opgesteld om ervoor te zorgen dat je in elk geval in gevangenschap een levensvatbare populatie overhoudt: even contact opnemen met de Cape Parrot Project. En zo gaat dat dag in, dag uit.
Op dit moment leven er zo'n 400 Kaapse Papegaaien in dierentuinen en bij particuliere kwekers. Daarvan ongeveer 35 in Europa (Zoo de Mulhouse en Loro Parque op Tenerife). Eigenlijk is dat te weinig om de genetische diversiteit binnen deze groep te kunnen veiligstellen.
Illegale handel
Dus moet je dieren uitwisselen met de vogels die door kwekers in Zuid-Afrika worden gehouden. Maar dat is een enorm gedoe. Als een dier eenmaal op een zogenaamde Rode Lijst terecht is gekomen, krijg je hem bijna niet meer het land uit. Dit met het oog op de illegale handel in bedreigde diersoorten. Zelfs als je alleen maar een bloedmonstertje wil opsturen voor onderzoek naar ziekten en om het dna in je database te kunnen zetten, moet je eindeloos veel papierwerk verrichten. En geld betalen voor vergunningen.
Van Kooten is op dit moment in Zuid-Afrika om met collega-kwekers en wetenschappers te praten. En om Kaapse Papegaaien in het wild te gaan zien. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat hij ook een paar (gekweekte) vogels mee naar huis zou nemen, maar dat lijkt van de baan. Te ingewikkeld. Of het gaat toch door, maar dan in het geheim, want hoe minder mensen weten dat Van Kooten Kaapse Papegaaien in zijn achtertuin heeft, hoe beter. Ook de minder zeldzame soorten die hij heeft verblijven achter slot en grendel.
"Maar", zegt Van Kooten: "Het gaat er in de eerste plaats om de soort in het wild te beschermen. Daarvoor is nodig dat je de aantasting van het leefgebied van de Kaapse Papegaai tegengaat en dat je de lokale bevolking een goed alternatief biedt. In Brazilië heeft dat heel goed gewerkt. De Hyacinthara bijvoorbeeld is nu één van de trekpleisters voor ecotoerisme. Daar profiteren de vogels en de lokale mensen allebei van."